Zoete aardappel/bataat

De zoete aardappel, ook wel bataat genaamd, is een zetmeel houdende knol. De zoete aardappel behoort niet tot dezelfde familie als de aardappel en wordt botanisch als een wortel gezien. Deze ‘wortel’ is vooral populair in de Surinaamse keuken en tijdens Thanksgiving in Amerika. 
De zoete aardappel is meestal oranje van kleur maar kan ook wit, roze of paars vruchtvlees hebben. Hij kan dezelfde vorm hebben als een aardappel maar de vorm kan ook een stuk puntiger zijn. 

Vitamine A
De intensiteit van de oranje kleur van de zoete aardappel staat gelijk aan de concentratie betacaroteen die in de zoete aardappel te vinden is. In landen in Afrika, India en de Caraibische eilanden blijkt de zoete aardappel een effectieve groente te zijn om kinderen hun dagelijkse hoeveelheid vitamine A binnen te laten krijgen. 

Paarse zoete aardappelen zijn een bron van de anthocyaninen, cyanidine en peonidine. Anthocyanidinen zijn een groep van polyfenolen die zorgen voor de meeste kleuren rood, roze, paars, oranje en blauw in allerlei bloemen en vruchten.

Doorbloeding
Er bestaan diverse aanwijzingen dat de anthocyanidinen niet alleen antioxidanten zijn, maar dat ze een veel gevarieerdere rol kunnen spelen bij het tegengaan van kanker. Zo leidt het toedienen van sommige anthocyanidinen aan geïsoleerde, in het laboratorium gekweekte tumorcellen tot het stoppen van de aanmaak van DNA en dus van de celgroei, uitmondend in apoptose.
Anthocyanidine zorgt ook voor een vermindering van vetophoping (vooral cholesterol) in de bloedvaten waardoor de doorbloeding van de bloedvaten wordt verbeterd. Uit een Amerikaans onderzoek is gebleken dat anthocyaan de kalkophoping in bloedvaten in tien tot twaalf weken kan reduceren tot nul. 

Andere voordelen

• De stoffen peonidine en cyanidine hebben als werking dat ze residuen van zware metalen zoals kwik, cadmium en arsencium uit het lichaam afvoeren.
• In een onderzoek blijkt dat de antioxidantele concentratie in een paarse zoete aardappel 3,2 keer zo hoog is als die in een blauwe bes.
• Bij de meeste soorten groenten en fruit zit er weinig tot geen verschil tussen de concentratie mineralen en vitamines in de schil en vruchtvlees. Uit onderzoek blijkt dat de waarden in het vruchtvlees van de paarse zoete aardappel hoog zijn, maar dat deze in nog hogere concentraties zijn te vinden in de schil. 
• Anthocyanidinen en andere kleur gerelateerde pigmenten (zoals betacaroteen) hebben een ontstekingsremmende werking. Uit onderzoek blijkt dat het eten van zoete aardappel door proefdieren de ontstekingen in hersenweefsel en zenuwweefsel in het lichaam sterk verminderden.
• De proteïnen die in de zoete aardappel te vinden zijn, sporaminen genaamd, dragen ook antioxidantele eigenschappen. Deze sporaminen maakt de zoete aardappel aan wanneer deze ‘beschadigd’ is om zo de schade te herstellen. Hierin zou dus ook de antioxidantele kracht schuilen van deze proteïnen. Wanneer wij de zoete aardappel eten, en beschadigen, krijgen wij ook deze proteïnen binnen.
• Net zoals de aardappel bevat de zoete aardappel een hoge concentratie zetmeel. Waar andere gewassen met een hoog zetmeelgehalte een negatief effect hebben op de bloedsuikerspiegel heeft de zoete aardappel juist een positief effect hierop, zelfs bij patiënten met diabetes II. Recent wetenschappelijk onderzoek laat zien dat een extract van zoete aardappel het adiponectine niveau in het bloed laten stijgen.
• Adiponectine is een proteïnehormoon dat geproduceerd wordt door vetcellen en is erg belangrijk in het insulinemetabolisme. Gezonde mensen hebben namelijk een hoger adiponectine-niveau dan bijvoorbeeld mensen met diabetes. 
• De glycosiden die in de zoete aardappel te vinden zijn hebben een antibacteriële en antischimmel werking.

Latijnse naam: 
Ipomoea batatas

Wanneer te verkrijgen: 
Het gehele jaar.

Vitamines en mineralen:

Bevat ook koper en zink.

Literatuur:

• Philpott M, Ferguson LR, Gould KS et al. Anthocyanidin-containing compounds occur in the periderm cell walls of the storage roots of sweet potato (Ipomoea batatas). J Plant Physiol. 2009 Jul 1;166(10):1112-7. Epub 2009 Feb 6. 2009.
• Yin YQ, Huang XF, Kong LY et al. Three new pentasaccharide resin glycosides from the roots of sweet potato (Ipomoea batatas). Chem Pharm Bull (Tokyo). 2008 Dec;56(12):1670-4. 2008.