Wortel (peen)

In het oorspronkelijke Moermandieet is de wortel onmisbaar. Wie deze groente combineert met rode biet en peer in een versgeperste sap, verkrijgt een echt ‘Moermandrankje’ met zijn ontgiftende en kankerbestrijdende werking.
Wortelen zijn rijk aan bètacaroteen, dat in het lichaam wordt omgezet in vitamine A.

Wanneer we het over de wortel hebben, denken we automatisch aan de kleur oranje. Toch is deze supergroente ook steeds vaker te vinden in de kleuren wit, geel, rood en paars. Oranje wortelen bevatten veel bètacaroteen, terwijl rode en paarse wortelen veel anthocyanine bevatten.

Darmkanker
Wortelen staan vooral bekend om hun werking als antioxidant vanwege de carotenen in deze groente. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat niet alleen carotenen verantwoordelijk zijn voor dit effect. De fytonutriënten falcarinol en falcarindiol in de wortel blijken de groei van darmkankercellen te stoppen.

Uit onderzoek blijkt ook dat de carotenen in de wortel ervoor zorgen dat bovengenoemde fytonutriënten hun werk kunnen doen. Ze voorkomen dat deze oxideren in het lichaam. Anderhalf glas wortelsap per dag blijkt al een significant effect te hebben op onze darmcellen.

Uit ander wetenschappelijk onderzoek uit 2012 blijkt dat de stoffen falcarinol, falcarindion en falcarindiol-3-acetaat ook apoptose (celdood) van leukemia cellen kunnen opwekken. De carotenen bètacaroteen en luteïne in de wortel gaven dat resultaat niet te zien.
Hieruit blijkt maar weer eens waarom preparaten en supplementen niet de plaats kunnen innemen van groente en fruit. De synergie in voeding is van doorslaggevend belang en nog te weinig onderzocht om dit kunstmatig goed na te bootsen.

Oranjegeel
Nederlands wetenschappelijk onderzoek uit 2011, waarbij tien jaar lang de relatie tussen inname van groente en het risico op hart- en vaatziekten is onderzocht, laat zien dat vooral voedsel met een diepe oranjegele kleur het lichaam het beste beschermd tegen genoemde aandoeningen. In dit onderzoek werd voedsel op kleur gerangschikt waarbij de wortel uit de geeloranje groep naar voren kwam als het gezondst. Het eten van zo’n 25 gram wortel per dag heeft al effect op het hart- en vaatstelsel!
In proefdieronderzoek laten de fytonutriënten falcarinol en falcarindiol ook zien dat ze een ontstekingsremmende en bloedverdunnende werking hebben. Deze eigenschappen hebben ook weer een positief effect op ons hart- en vaatstelsel.

Ogen
Iedereen weet dat wortelen goed zijn voor de ogen. Toch is er weinig wetenschappelijk onderzoek waarin dit verband wordt gelegd. Het onderzoek dat gedaan is, is vooral gericht op de werking van caroteen op de gezondheid van het oog. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat vrouwen die twee keer per week wortelen eten, een kleinere kans hebben op glaucoma (overmatige druk op het oog). Ook de inname van geranyl acetaat (fytonutriënt in wortelzaad) verkleint in proefdieronderzoek significant de kans op staar.
Bètacaroteen wordt in de lever omgezet naar vitamine A. Deze vitamine bevat retinol, dat nodig is voor de zenuwimpulsen in ons netvlies. Ook bevatten wortelen luteïne en zeaxanthine, de enige twee carotenen die in hoge concentraties in de retina (netvlies) te vinden zijn.

Latijnse naam: 
Daucus carota subsp. sativus

Wanneer te verkrijgen: 
juni-november

Vitamines en mineralen:

Bevat ook carotenen, koper en zink.

Literatuur:

• Oude Griep LM, Monique Verschuren WM, Kromhout D et al. Colours of fruit and vegetables and 10-year incidence of CHD. Br J Nutr. 2011 Jun 8:1-8. [Epub ahead of print]. 2011.
• Purup S, Larsen E and Christensen LP. Differential Effects of Falcarinol and Related Aliphatic C17-Polyacetylenes on Intestinal Cell Proliferation. J Agric Food Chem. 2009 September 23; 57(18): 8290—8296. 2009.