Voeding, beweging en coaching. Gecombineerd hebben deze factoren een positiever effect op de gezondheid dan geïsoleerd. Dat is het uitgangspunt van de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI) die sinds 2019 vanuit de Basisverzekering vergoed wordt. Maar de meeste verzekeraars komen hun zorgplicht niet na, blijkt uit de jongste voortgangsrapportage.
‘Wij constateren dat verzekeraars in 2021 nauwelijks voortgang hebben geboekt met het contracteren van tenminste één GLI-aanbieder per gemeente’, concludeert de Nationale Zorgautoriteit NZa in een brief aan het ministerie, verzekeraars, artsen, patiënten en aanbieders.
Liefst ziet de NZa verzekeraars zaken doen met zorggroepen om het aanbod te organiseren. Lukt dat niet dan ‘verwachten wij dat zij alternatieven contracteren. Dat is naar hun naturaverzekerden toe zonder meer hun zorgplicht, onverlet de inspanning die wij van hen verwachten naar hun restitutieverzekerden’.
Een zorggroep is een lokaal georganiseerd verband van huisartsen, diëtisten, fysiotherapeuten en/of andere zorgaanbieders uit de eerste lijn. Met alternatieve GLI-aanbieders bedoelt de Zorgautoriteit ook individuele zorgverleners. Het aantal gecontracteerde aanbieders stokt, wat de vraag naar leefstijlinterventies ‘bepaald niet faciliteert’.
Zo komt de leefstijlbehandeling niet in de pen van de ‘doorverwijzers’ – huisartsen, bedrijfsartsen en medisch specialisten. Weliswaar stijgt het aantal deelnemers aan een van de drie door het RIVM erkende leefstijlinterventies, het aandeel daarin van de ‘kerndoelgroep’ daalt. Bij deze doelgroep gaat het om mensen met een ‘lage sociaaleconomische status en dito gezondheidsvaardigheden’.
Tot september 2019 behoorde 37 procent van de bijna vierduizend deelnemers tot deze groep. Anderhalf jaar later was het aantal (ex)deelnemers gestegen tot 18duizend, maar aandeel uit de kerndoelgroep gedaald tot 33 procent. De stijging kwam terecht bij de groep met het hoogste inkomen en opleiding: van 23 naar 28 procent.
Een andere verschuiving is te zien in het percentage deelnemers met een chronische aandoening. Dat daalde van 56 naar 44 procent. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers is iets gedaald en ligt rond vijftig jaar. De man-vrouwverdeling bleef gelijk. Bijna twee keer meer vrouwen dan mannen nemen aan een GLI deel.
Goed voorbeeld: Menzis
Volwassenen met obesitas – een BMI van 30 of hoger – hebben recht op een GLI. Bij overgewicht – een BMI vanaf 25 – mag een GLI voorgeschreven worden als er een verhoogd risico is op hart- en vaatziekten of diabetes type 2. Bij elkaar gaat het om circa 3,5 miljoen Nederlanders. De doelstelling was jaarlijks één procent van deze groep in een programma te krijgen. Dat is doel is niet gehaald. Een op tweehonderd rechthebbenden nemen of namen deel, wat overeenkomt met een half procent.
Eerdere aansporingen van de NZA brachten weinig verzekeraars in beweging. De enige aanwijzing die ‘veelal’ is opgepakt gaat over het schrappen van ‘belemmerende voorwaarden uit de overeenkomst’. En vanaf volgend jaar stellen alle verzekeraars ‘hun volgbeleid’ open voor individuele zorgverleners. ‘Dat kan helpen in de regio’s waar contractering van de zorggroep niet lukt.’
Naast de stagnerende contractering, schieten de meeste zorgverzekeraars tekort met de informatievoorziening. In de regel is voor potentiële deelnemers bijzonder lastig via de website van hun verzekeraar antwoord te vinden op vragen als: heb ik recht op een GLi? Wie verwijst door? Gaat deelname ten koste van mijn eigen risico? (Nee) En waar kan ik terecht?
Dat deze tekortkomingen een doorslaggevende rol spelen bij het niet halen van de deelnamedoelstelling blijkt uit de onderlinge verschillen. Verzekeraars verschillen ‘aanzienlijk in hun activiteiten om de GLi vooruit te brengen. Dit begint zich in de data af te tekenen. De ene zorgverzekeraar ziet in verhouding twee tot drie keer méér verzekerden participeren in een GLi dan de andere,’
De NZA noemt Menzis als zorgverzekeraar waar de rest een voorbeeld aan kan nemen. En Zorgorganisatie Eerste Lijn (ZEL) als voorbeeld van een zorggroep die de GLi professioneel organiseert en communiceert.
“Young instructor man sharing with secrets of healthy life” by shixart1985 is licensed under CC BY 2.0
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
