Zalm en aardbei tegen stress

Je kunt wortelen of andere gezonde voeding eten tot je een ons weegt maar je zult eerst de oorzaak van stress moeten wegnemen. Stop de overprikkeling.

Dat advies geeft psycholoog Albert Sonnevelt in een interview met PW-net, in samenwerking met het Zilveren Kruis. Sonnevelt geniet grote bekendheid, ook in complementaire kringen. 

Zalm en aardbeien tegen stress

In het interview gaat hij met name in op de relatie tussen voeding en stress. Voeding heeft effect op stress. Door gezond te eten, kun je je stressniveau aanmerkelijk verlagen. Maar stress verlagen gaat niet alleen over wat je eet, zegt Sonnevelt. “Als de basis niet goed is, helpen die wortel en die smoothie ook niet.”

De relatie tussen eten en stress is bekend. Koffie, alcohol en zoetigheid kunnen stressverhogend werken. Wil je juist stress verlagen, dan kun je bijvoorbeeld het beste zalm en aardbeien eten. Zalm bevat veel omega-3 vetzuren die de productie van het stresshormoon cortisol verminderen en het gelukshormoon serotonine juist aanwakkeren. Spinazie en avocado helpen ook: die zitten vol magnesium en dat verbruik je veel bij stress. Vitamine C is een goede keuze en als je zoet wilt eten, neem dan chocolade met een cacaogehalte boven de 70%.

Kauwen kan veel problemen voorkomen

Toch is het niet alleen de keuze voor andere voeding die stress helpt verminderen, zegt Sonnevelt. “Bij eten spelen vier factoren een rol: wat je eet, hoe je eet, wanneer je eet en waarom je eet. Veel mensen zijn vooral gefixeerd op wát ze eten en besteden te weinig aandacht aan de andere factoren. Zo vergeten ze bijvoorbeeld vaak om goed te kauwen. Dat is belangrijk, want het verteringsproces begint al in je mond. Neem dus de tijd om te kauwen; dat kan veel problemen voorkomen.”

“Het tijdstip waarop je eet, is ook belangrijk. Wanneer is je spijsvertering het meest effectief? En het waarom gaat meer over de emotionele kant van eten. Eet je omdat je buikhonger hebt of omdat je op een plek bent die je met eten associeert? Denk aan de benzinepomp of een treinstation. Koop je daar een saucijzenbroodje, dan krijg je de volgende keer als je daar bent weer trek in zo’n broodje.”

Kort gezegd is stress een vorm van angst

Alle vier de factoren hebben dus invloed op stress. “Stress is de lichamelijke en psychische spanning wanneer het verschil tussen moeten en kunnen langdurig te groot is. Kort door de bocht kun je ook zeggen dat stress angst is”, zegt Sonnevelt.

Veel mensen grijpen in die situaties snel naar iets zoets. “Zoetigheid nemen is een van de manieren om tijdelijk het overprikkelde zenuwstelsel tot rust te krijgen. De eerste vraag die je je daarbij moet stellen, is: geeft het me energie en is dat op de korte of op de lange termijn? Neem je om vier uur een Mars, dan geeft dat een half uur energie. Je lichaam heeft vervolgens wel twee uur nodig om de bloedsuikerspiegel weer omlaag te krijgen. Per saldo kost zo’n reep je dus energie. Je kunt beter kijken naar alternatieven die de bloedsuikerspiegel langdurig ondersteunen.”

Koffie mag, maar met mate

En hoe zit het met koffie? Zeker op kantoren is het bakkie koffie niet weg te denken, al zijn mensen zich steeds meer bewust van de negatieve effecten van cafeïne. Toch is koffie op zichzelf niet slecht, zegt Sonnevelt. “Er is niks mis mee. Het kan wel verstorend werken als je meer dan drie koppen per dag drinkt en vooral na drie uur ’s middags. Neem dan cafeïnevrije koffie, of nog beter, groene thee.”

Als ontbijt is volgens Sonnevelt een koolhydraatrijke maaltijd een goede keuze. “Denk aan mueslipap, bruinbrood of havermout, gecombineerd met fruit. Je wilt actief in de ochtend stappen, de dag goed beginnen. Koolhydraten zorgen voor een afname van de melatonine die je ’s avonds nodig hebt om te slapen en een toename van de serotonine.”

Zorg dat je overprikkeling tegengaat

Aandacht voor voeding is goed, maar eten is slechts een aspect, zegt Sonnevelt. “Zorg dat je eerst overprikkeling tegengaat. Vermijd te veel koffie, suikers en alcohol. Stimuleer medewerkers om hulp te vragen en om spanning te beperken. Als de basis niet goed is, helpen die wortel en die smoothie ook niet. Je lichaam is veel slimmer dan dat.”

De gedachte dat je af en toe wel uit de band mag springen, kunnen 40-plussers wat Sonnevelt betreft maar beter laten varen. “Tot je 40^e zorgt je lichaam voor jou, na je 40^e moet jij voor je lichaam zorgen. Je verliest dan tot 500 gram spieren per jaar en daar komt hetzelfde gewicht aan vetten voor terug. Het is gewoon een illusie dat je jezelf soms wat mag gunnen.”

Sla tegen een boksbal en je hoeft de chips niet meer

Dat klinkt hard voor de bourgondisch ingestelde mens. Voor wie nu gestrest raakt en op het punt staat om snel naar snacks of alcohol te grijpen, heeft Sonnevelt een tip. “Je kunt een zak chips opentrekken. Die zit vol eigenschappen waarvan de fabrikant weet dat die korte termijn voldoening geven: smaakstoffen, vetten, zout en het kraken. Dat laatste is lekker om je frustratie weg te kauwen. Maar kies dan eens voor sporten: ga naar de sportschool of sla tegen een boksbal en drink voldoende water. Dan is de trek in die snack binnen een paar minuten over.”