‘Voeding is je medicijn’ – lezing NTTT-arts Roland Lugten

Op de ledendag op 3 juni gaf arts Roland Lugten tekst en uitleg over de waarde van het Moermandieet en de Niet Toxische Tumor Therapie. Accenten zijn door nieuwe inzichten uit de wetenschap verlegd, zoals: ‘Paddenstoelen zijn bij kanker van meer waarde dan citroenen.’ Maar de basis blijft hetzelfde: ‘Goede voeding en goed zorgen voor je buik. Dat is de moeder van je gezondheid.’

‘Voer! Kostelijk voer! Jaaaaaah, dat wordt nog smullen.’ Toeschouwers zien een korte scène uit de animatiefilm Ice Age waarbij aasgieren een loflied zingen op de door hun beoogde maaltijd: de hoofdrolspelers van de film. ‘Het voer waar deze beesten op uit zijn, eet je meestal niet als je het Moermandieet of de Niet Toxische Tumor Therapie volgt. Dat is vlees. Toch is de mens van nature een alleseter.’

Maar dat is geen pleidooi om zomaar alles eten, vervolgt NTTT-arts Roland Lugten. ‘Want dat kan dodelijk zijn.’ In een vlotte serie komen de gevaren in beeld voorbij: patat, hamburgers, vleeswaren, brood en banketwaren, snoepgoed, zout en suiker.

Wat is de functie van voeding?

Voeding is niet alleen brandstof en een bouwstof voor het lichaam, maar ook tot sociaal-maatschappelijk, economisch en religieus of spiritueel nut. In de lezing zoomt de arts vooral in op het eerste aspect. Hoeveel energie verbruikt het lichaam als we actief zijn? Hoeveel als we in rust zijn? Ook het verschil in energie tussen macronutriënten (eiwitten, vet en koolhydraten) wordt inzichtelijk. ‘Vet is met 9 calorieën per gram een belangrijke energiebron.’

In de tijd dat Lugten studeerde en als dokter praktiseert, sinds 1983, zag hij de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum een aantal keer veranderen. Dat zegt veel over de inzichten over voeding die steeds veranderen. In de huidige schijf vindt hij het aandeel granen te hoog. ‘Granen bestaan vooral uit koolhydraten en daar moet je niet teveel van eten.’ Als je ze eet, kies dan voor complexe koolhydraten uit volle graanproducten, groenten en peulvruchten. En: ‘Wees niet bang voor vet. De meeste mensen mogen meer vet gebruiken.’ Kies wel gezond vet: olijfolie, roomboter, walnootolie. Geen margarine of zonnebloemolie.

Wat hij waardeert aan de Schijf is dat groenten en fruit (uit het seizoen) worden aanbevolen en dat de nadruk ligt op variatie: ‘Varieert met vis, peulvruchten, noten, eieren en wees zuinig met vlees.’ Veganisten moeten twintig tot dertig procent meer plantaardige eiwitten eten om dezelfde hoeveelheid aminozuren binnen te krijgen. ‘Dierlijke eiwitten nemen we makkelijker op dan plantaardige.’

‘Door mijn eetwijze heb ik me tien jaar ziek gevoeld’

Voeding is belangrijk voor het behoud van gezondheid. Maar voor sommige mensen ook voor het verkrijgen daarvan. ‘Onlangs zei een patiënt die zijn voedingspatroon drastisch wijzigde vanwege een kankerdiagnose dat hij zich veel gezonder voelde dan de laatste tien jaar. Hij zei letterlijk: ‘Door mijn eetwijze heb ik me tien jaar ziek gevoeld.’ Voeding is ook een bron van genot. Hij noemt de lunch die net klaar stond voor zijn publiek. ‘Salades, humus, chutneys, brood, soepen. Het zag er smakelijk en verzorgd uit en ik heb van de voeding genoten. Vooral van de hariri soep.’

‘Moerman zei: je kunt jezelf gezond eten.  Voeding is je medicijn, maar dan moet je wel gezonde voeding kiezen.’

Eén van de dingen die onze voeding beïnvloedt is de industriële land- en tuinbouw. ‘De boontjes uit je eigen tuin hebben meer voedingswaarde dan de oogst van een akker waar bestrijdingsmiddelen en kunstmest wordt gebruikt en waar grote apparaten overheen rijden.’ De focus op kwantiteit in de landbouw – hoge opbrengst, en hoge omzet – ging ten koste van de kwaliteit. Voor veel mensen werd voeding vooral functioneel. Iets wat snel moet gebeuren en gemakkelijk moet zijn. Dan valt de keuze op bewerkte producten. Het leidde tot een uitwas aan leefstijlgerelateerde ziekten die in de tijd van onze voorouders niet voorkwamen.

In een overzichtskaart van de wereld toont hij dat kanker het meest voorkomt in Europa, Amerika en Australië. ‘Dit beeld is al gedateerd’, nuanceert hij. ‘De aantallen zijn alleen maar gegroeid.’

‘Neem de tijd om te kauwen’

Voeding is van oorsprong een bron van verbinding en gemeenschapszin en dat hangt samen met je gezondheid. Het is een van de overeenkomsten van mensen in ‘Blue Zones’, gebieden waar grote groepen mensen meer dan honderd jaar oud worden in goede gezondheid. In twee van deze gebieden heerst een mediterrane eetcultuur die vergelijkbaar is met de uitgangspunten van de MMV. ‘Uit onderzoek blijkt dit het meest ideale eetpatroon’, zegt Lugten. De MMV-richtlijnen lijken daar erg op. Een ander gezamenlijk kenmerk van de mediterrane traditie is de sociale betrokkenheid.  Gezondheid en welzijn hangen dus met elkaar samen, evenals genieten en sociale interactie. Daarnaast is de basis het gebruik van verse, lokale ingrediënten.

Dat is ook zo in de natuurlijke Aziatische keuken: verse ingrediënten aan de basis, en gezamenlijk eten in rust en ontspanning. ‘De spijsvertering begint in de mond. Het is belangrijk dat je de tijd neemt om te kauwen, je voeding in te speekselen.’  In de Aziatische keuken ligt de focus op het ‘voeden van je systeem’, zegt Lugten ‘en niet om vol te raken.’ Zodra een regio wordt uitgebreid met een supermarkt, neemt de ongezondheid er toe, blijkt uit onderzoek in China.

‘We eten teveel’, benadrukt de arts. ‘De mens leeft van een vierde van wat hij eet. Van de andere drie vierden, leven de dokters.’ De ‘moderne’ westerse wereld veranderde sneller dan ons gestel dat nog van een oermens is. In beeld toont Lugten een voorouder met een fastfoodmenu in zijn hand. Het is de kunst om binnen de ongezonde omgeving zelf bewust gezonde keuzes te maken. Lugten vertelt dat de richtlijnen van het Moermandieet en de Niet Toxische Tumor Therapie steeds vaker met wetenschap onderbouwd kunnen worden.

‘Adviezen van MD Anderson Cancer Center in Texas’

Het MD Anderson Cancer Center in Texas legt zich sinds 1971 toe op kankerzorg, onderzoek en onderwijs. Het is de maatstaf in oncologische zorg en onderzoek. Wat hier gebeurt, komt overeen met de adviezen die de NTTT voorschrijft. In de Verenigde Staten wordt het beschouwd als ‘state of the art’ geneeskunde, helaas wordt deze aanvullende natuurlijke bestrijding van kanker in Nederland nog steeds niet omarmd.

 ‘De focus ligt op plantaardige voeding, gewichtsbeheersing en het vermijden van risicovolle voedingsmiddelen. Kies voor voeding die rijk is aan kleur, vezels en fytochemicaliën. Hoe meer kleur, hoe meer carotenoïden in het eten. Elke kleur heeft eigen positieve kwaliteiten.’  Wees zuinig op je lichaam. ‘De moeder van je gezondheid is je buik; die moet je goed verzorgen.’ Vijf aanbevelingen van MD Anderson tegen ontstekingsreacties zijn: bessen, druiven, broccoli, tomaten en volkoren. Deze voedingsmiddelen bevatten volop carotenoïden, flavonoïden, indolen en glucosinolaten, inositol, isoflavonen en polyfenolen (zie onderstaande dia om bijpassende voedingsmiddelen te zien).

‘Deze fytochemicaliën versterken je immuunsysteem, verminderen ontsteking, voorkomen DNA-schade en helpen ontstane DNA-schade te herstellen, vertragen de groei en deling van kankercellen en reguleren de hormonen.’

‘De kwaliteit van onze voeding is essentieel’

Lugten studeerde in 1983 af als arts. Hij startte in de praktijk bij Moerman-arts Albert Ronhaar (1924-2009) in De Krim (OV). Hij was ervan overtuigd dat een ontspoorde stofwisseling, veroorzaakt door tekorten, de oorzaak is van kanker. Naast de Moermantherapie maakt Lugten in zijn praktijk ook gebruik an homeopathie en acupunctuur.

In de loop der jaren voerde hij samen met Ronhaar veranderingen door in de therapie. Ervaringen met patiënten in zijn praktijk brachten Ronhaar op het spoor van een tekort aan visvetzuren. Daarom introduceerde hij levertraan en vis in het dieet, zoals haring en makreel. ‘De voordelen van omega-3 en omega-9 waren nog niet bekend bij Moerman.’ Ook maakte Ronhaar paddenstoelen onderdeel van het dieet, omdat die een unieke samenstelling van voedingsstoffen bevatten. En ook omdat ze de eetlust bevorderen. ‘Shiitake en Maitake zijn bijvoorbeeld gunstig bij prostaatkanker. Coriolus Versicolor (elfenbankjes) schrijft Lugten ook regelmatig voor vanwege de betaglucanen en de anti-kankerwerking, met name borstkanker.

‘In Japan behoren paddenstoelen tot de standaardbehandeling. Ik moet soms met oncologen in discussie, om mijn patiënten paddenstoelen te kunnen laten gebruiken.’

‘Paddenstoelen bij kanker belangrijker dan citroenen’

Ook kool werd pas later aan het dieet toegevoegd.  ‘Moerman concludeerde dat kool niet gezond was, omdat koeien – die zich er na een uitbraak vol aan vraten – kort daarna stierven. Dat was echter niet omdat de kool ongezond was, maar omdat een koe met zijn viermagensysteem de kool niet kan verteren. Het dier overlijdt dan aan de vorming van methaangas.’

‘Maar voor mensen is kool juist erg gezond. Een superfood!’ Lugten houdt een lofzang op de kruisbloemige plantenfamilies, vanwege hun beschermende werking tegen de schade van vrije radicalen en hun ontgiftende werking.  Dus eet volop: ‘Broccoli, bloemkool, boerenkool.’ In de lezing komen de negen voedingsstoffen voorbij aan welke Moerman een belangrijke plaats toekende: citroenzuur, de vitamines A, C en E, de groep B-vitamines, vitamine D, zwavel, jodium en ijzer. Al deze stoffen hebben in de behandeling van dokter Lugten nog steeds plaats. Met hier en daar een accentverschuiving.

‘In het begin in het begin schreef ik veel citroenen voor. Een krachtig antioxidant dat beschermt tegen oxidatieve stress. In een kankerbehandeling vind ik paddenstoelen belangrijker dan citroen.’ Nog altijd onderzoekt de NTTT-arts zijn patiënten met kanker op de ‘kleine klinische symptomen’ die dokter Moerman beschreef in zijn therapie. Eelt op de voetzolen is bijvoorbeeld een symbool van een vitamine A-tekort. Eieren, vis, lever, zuivel ei bevatten deze vitamine. Jodium is belangrijk voor de genetische expressie van de schildklier die aan de basis ligt van onze stofwisseling. Jodium zit in zeewier, kelp, voedsel uit de zee, zoals kabeljauw, tonijn, schelpdieren. Ook selenium is belangrijk. ‘Die krijg je uit paranoten, mits deze gegroeid zijn op een seleniumrijke grond.’ En natuurlijk zink en vitamine D. Bij kanker adviseert hij een vitamine D-status van: 150-200 m/mol. Suppleren met 4.000 tot 8.000 IEH ofwel 100 tot 200 mcg per dag.

In essentie werkt de Niet Toxische Tumor Therapie tegen de laaggradige ontsteking – een ziekmakend proces dat veroorzaakt wordt door een westerse leefstijl waar je niet direct klachten van krijgt. Lugten noemt het ‘de moeder van kanker’. De enige manier om dit te herstellen is met gezonde voeding en leefstijl. ‘Gezonde voeding de basis is van gezondheid. Daarbij is de kwaliteit van onze voeding essentieel.’

Klik hier voor een fotoverslag van de ledendag.

Foto Roland Lugten: Martine Sprangers