Kinderen van moeders die ondersteuning kregen bij het verbouwen van eigen groenten en fruit, aten gevarieerder. Eigen voedselproductie hielp moeders ook dwerggroei, ondergewicht en spierverlies bij hun kinderen te voorkomen.
Dat concludeert een systematische review van zestien studies naar het effect van particuliere voedselproductie onder 2498 kinderen uit Nigeria, Burkina Faso, Ghana, Kenia, Uganda, Mozambique en Cambodja. De analyse betreft studies waarin plattelandsvrouwen kennis maakten met het zelf verbouwen van helder gekleurde groenten en fruit omdat deze rijk zijn aan (pro) vitamine A.
Blind door ondervoeding
In 2018 waren wereldwijd 820 miljoen mensen ondervoed schat de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de Verenigde Naties. Dit aantal stijgt de laatste jaren weer langzaam, na een daling vanaf een miljard mensen sinds de jaren negentig. Bij een groeiende wereldbevolking daalt het aandeel ondervoede mensen weliswaar, in absolute getallen blijft het dramatisch. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sterven elk jaar 3.100.000 jonge kinderen mede als gevolg van ondervoeding.
Gebrek aan vitamine A speelt daar een grote rol bij. Deze vitamine is belangrijk voor het immuunsysteem. Door tekorten zijn vaccinaties tegen kinderziekten minder effectief en ontstaan oogproblemen die tot blindheid kunnen leiden. Suppletieprogramma’s bestrijden vitamine A-tekorten effectief, maar vooral op het platteland blijft de bevolking hiervan verstoken.
Volgens de WHO hebben 250 miljoen kinderen een vitamine A-tekort en lopen 2,8 miljoen het risico daardoor blind te worden. Het thuis verbouwen van caroteenrijke groenten en fruit, zoals bijvoorbeeld zoete aardappel, kan helpen tekorten te voorkomen. Onderzoekers van de Universiteit van East Anglia (GB) zochten de databases door op studies die meer licht op deze vraag werpen.
Alternatief voor suppletie
De zestien studies waren bij elkaar te klein om deze vraag te beantwoorden. Noch bij de kinderen uit de ‘moestuingroep’, noch bij die uit de contolegroep werd voedingsgerelateerde blindheid vastgesteld en ook niet de risicofactoren daarvoor zoals nachtblindheid en xeporthalmia (door uitdroging ontstoken ogen). De volgtijd bedroeg minimaal een jaar. In deze periode waren geen sterfgevallen te betreuren.
‘Wel vond ons onderzoek bewijs dat als vrouwen het thuiskweken oppakken het risico dwerggroei, ondergewicht en spierverlies vermindert’, zegt eerste auteur Chizoba Basssey op de website van de universiteit. Overigens stellen de auteurs in vakblad Critical Reviews in Food Science and Nutrion dat deze verbanden een lage bewijskracht hebben. Het risico op dwerggroei verminderde met dertien, ondergewicht met zeven en spierverlies met vijf procent.
Het duidelijkst effect was zichtbaar in de nutriënten die de kinderen binnen kregen. De variatie daarin lag gemiddeld 24 procent hoger dan bij de kinderen van moeders zonder moestuin. Bassey denkt dat de introductie van thuis tuinieren een goede aanvulling zou kunnen zijn op bestaande suppletieprogramma’s voor vitamine A. In gebieden waar suppletie niet van de grond komt, zou het een alternatief kunnen zijn. Al moet dat dat nog aangetoond worden door kwalitatief betere studies dan die momenteel voor handen zijn.
Ernstig vitamine A-tekort is in de rijke landen een zeldzaamheid. Sub-klinische tekorten, oftewel een sub-optimale vitamine A-status, komt wel vaak voor. Vooral onder jongeren. Bijna de helft van de Nederlandse jongeren tussen 14 en 17 jaar krijgt volgens het RIVM te weinig van deze vitamine binnen meldde deze site in juni.
“Girls in classroom Ghana” by World Bank Photo Collection is licensed under CC BY-NC-ND 2.0
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
