Oefeningen doen voorafgaand aan dikkedarmoperatie vermindert de kans op complicaties met ruim 40 procent. Dit blijkt uit onderzoek in vier Nederlandse ziekenhuizen. Ook komt training de levenskwaliteit ten goede. ‘Mensen voelden zich steeds fitter en vonden het beweegprogramma ook erg leuk.’
Nabloedingen, trombose, ontsteking. Dit soort complicaties na een operatie kom regelmatig voor bij ouderen die niet fit zijn voorafgaand aan een operatie. Het zorgt ervoor dat een verblijf in het ziekenhuis langer duurt, met minder kwaliteit van leven en hogere zorgkosten. Van 2014 tot 2018 werd in vier Nederlandse ziekenhuizen onderzoek verricht onder mensen die ingepland stonden voor een operatie aan de dikke darm.
In totaal waren 57 mensen (30 mannen en 27 vrouwen) met een gemiddelde leeftijd van 73,6 jaar bij het onderzoek betrokken. De helft van de deelnemers startte drie weken voorafgaand aan de operatie met een training onder begeleiding van een fysiotherapeut. Drie sessies per week, dus negen in totaal. De andere helft wachtte gewoon de operatie af zonder fysiotherapie. Het verschil tussen de groepen was opvallend. In vergelijking met de ongetrainde niet-fitte patiënten nam het aantal complicaties bij de getrainde niet-fitte patiënten met 42,9 procent af. ‘Daarnaast gaven de getrainde patiënten aan dat ze zich gedurende het trainingsprogramma steeds fitter gingen voelen en dat zij het trainen – ondanks de best stevige inspanning – toch ook erg leuk vonden’, aldus een woordvoerder in het persbericht van de UMCG.
Voor de hand liggend
‘Dit is hét wetenschappelijk bewijs van wat wij al vermoedden: prehabilitatie werkt’, zegt UMCG-hoogleraar en chirurg Joost Klaase, initiator en eindverantwoordelijke van het onderzoek.
Hoewel het voor de hand ligt dat het zinvol is dat mensen zich fysiek op een operatie plaatsvinden, is dit niet gebruikelijk. ‘Tot nu toe was er nog onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat het werkt. Nu aangetoond is dat dit werkt voor niet-fitte mensen met darmkanker, kunnen we hopelijk landelijk stappen zetten, zodat het vergoed krijgen van bijvoorbeeld fysiotherapie voorafgaand aan een operatie normaal wordt.’
Het onderzoek is uitgevoerd in het Medisch Spectrum Twente en de Ziekenhuis Groep Twente, in samenwerking met het Universitair Medisch Centrum Groningen en de Universiteit Medische Centrum Maastricht. De resultaten van de prospectieve, enkelblinde, gerandomiseerde studie zijn gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift Annals of Surgery.
Prehabilitatie
De studie van de vier ziekenhuizen is niet het eerste Nederlandse onderzoek naar ‘prehabilitatie’. MMV berichtte eerder al over de promotiestudie van Stefan van Rooijen. Hij onderzocht in het Maxima Medisch Centrum het effect van onder meer lichamelijke oefening voorafgaand aan darmkankeroperaties en noemde dit ‘prehabilitatie’. Ofwel rehabilitatie vóór de chirurgische ingreep.
Ook onder zijn deelnemers nam het aantal complicaties met veertig procent af. Het aantal ‘naaldlekkage’ daalde met tweederde en de ligduur in het ziekenhuis nam af met de helft tot vier dagen.
Probiotica
Naast lichamelijke oefeningen heeft pre- en probiotische voeding ook goede papieren in het voorkomen van complicaties na darmoperaties. Deze zomer lichtte MMV een Bosnische klinische studie uit die toonde dat de inzet van bepaalde probiotica samenging met een duidelijke afname van het aantal complicaties en een kortere ligduur. Onderaan dat artikel staat een link naar een Uitzicht-artikel dat onder meer ingaat op de vraag hoe je in eigen keuken voeding met probiotica kunt produceren.
Beeld: UMCG
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
