Voor 170 euro is op internet al een test te koop van het Amerikaanse bedrijf 23andme die je zegt of je genetisch voorbestemd bent om een bepaalde aandoening te krijgen, zoals alzheimer, kanker of diabetes type 2.
“Er zijn tientallen van die sites: er is een wildgroei ontstaan”, zegt Bettina Blaumeiser, professor klinische genetica (UAntwerpen). “Die genetische testjes zijn onzinnig. Ze onderzoeken maar een klein stukje van je DNA en je krijgt een resultaat in de zin van: u hebt 30 procent risico op alzheimer en 20 procent op prostaatkanker. Wat moet je met zo’n uitslag? Je kan moeilijk je prostaat onmiddellijk laten wegnemen, want die heb je nodig. En als er staat dat je weinig kans hebt op borstkanker, wil dat ook niet zeggen dat je het niet zult krijgen. Het biedt schijnveiligheid of nodeloze ongerustheid. Nutteloos.”
Vlekjes op je huid scannen is zinvol
Checken of er geen vlekjes op je huid groeien die je later misschien huidkanker bezorgen: daar is een app voor. SkinVision voorziet erin om via de gsm een foto te nemen van die vlekjes, waarna de app via algoritmes berekent of het om verdachte vlekje gaat of niet. Kostprijs: 30 euro per jaar. Nuttig? “Het kan zeker nuttig zijn als eerste schifting”, zegt Thomas Maselis, de Belgische voorzitter van Euromelanoma. “Ik heb de app zelf ook. Bij een vlekje op mijn rug gaf hij “hoog risico” aan. Maar toen een collega van mij met zijn dermatoscoop keek, bleek het vals alarm. De techniek staat dus zeker nog niet op punt, maar kan een goeie eerste aanzet vormen. Risicopatiënten raden we sowieso aan om elk jaar op consultatie te gaan bij de huidarts. Het gaat dan om mensen die al eens een melanoom gehad hebben, familie hebben met een geschiedenis van melanomen of zelf meer dan honderd onregelmatige vlekjes op hun huid hebben .”
Screening bij pakje sigaretten per dag
Een longscreening laten uitvoeren om als roker te zien hoe erg het gesteld is met je longen, heeft dat zin? Bij lichte rokers is het nut niet aangetoond, zegt de Stichting Tegen Kanker. “Terwijl ze wel de nadelen van de straling van zo’n scan ondervinden.”
“Als je sinds je vijftiende een pakje sigaretten per dag rookt, heeft het wél zin”, zegt Bettina Blaumeiser. “Het beste bespreek je zoiets met je huisarts. Hij zal je raad geven of het nut heeft of niet.”
Niet de hele dag door je bloeddruk meten
Dan heb je net dat blitse sporthorloge gekocht om al die jogsessies op Strava vast te leggen voor het nageslacht, dan kan je maar beter meteen ook beginnen om de klok rond je hart te monitoren, niet? Is dat nuttig? “Als je weet hoe nauwkeurig het toestel meet misschien”, zegt cardioloog Pedro Brugada (Vrije Universiteit Brussel). “Bij veel toestellen en apps laat dat te wensen over. En je moet de resultaten ook laten interpreteren door mensen met kennis van zaken. De hele dag door als een gek je bloeddruk en hartritme opvolgen: daar heeft niemand baat bij.”
Toch zijn er goeie apps, zoals het Belgische FibriCheck. “Dat kun je op voorschrift krijgen als je dokter vermoedt dat er mogelijk een probleem is”, zegt Brugada. “Dan is zo’n technologie zeker nuttig.”
‘Nagenoeg alle zelftests nutteloos’
En dan zijn er nog zelftests die beloven dat je er te hoge cholesterol, ijzertekort, de menopauze en mannelijke onvruchtbaarheid mee kan opsporen. “Maar nagenoeg al die tests zijn nutteloos, vrij duur en lang niet zo efficiënt als een bloedonderzoek in combinatie met een bezoek aan een arts”, zegt Simon November van het Vlaamse consumentenmagazine Test-Aankoop, dat de verschillende zelftests onderzocht. ”De overheid zou dat soort ondoeltreffende tests uit de handel moeten nemen.”
Beeld: huidhuis.nl
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
