Van cup D via twee keer borstkanker naar siliconen borstprothesen naar ‘plat’ en daar heel erg blij mee zijn. Sophie Hospers (57) nam het publiek van de ledendag in vogelvlucht mee langs de weg die ze aflegde rondom het siliconenvraagstuk.
Sophie Hospers had twee keer borstkanker. Eerst rechts in 2011. En een paar jaar later links. Twee keer onderging ze een borstreconstructie met siliconen borstprothesen. ‘Soms kwam in het nieuws dat vrouwen last hadden van de implantaten, ik dacht meteen: ‘Als ik er gedoe mee krijg, laat ik ze verwijderen.’
En last kreeg ze. Roodheid, zwelling, een ontsteking. ‘Ze zijn er nu uit. En ik ben plat.’ Vanuit de zaal – congrescentrum Lumen in Zwolle – roept een van de ruim honderd bezoekers spontaan: ‘En je bent mooi!’ Ze knikt, verlegen vrolijk, en vervolgt haar verhaal met een cabareteske manier van doen. ‘Ik ben er zó blij mee! Daarom sta ik hier. Omdat ik het belangrijk vind om dit aan andere vrouwen te vertellen.’
‘Plat is ook een optie; die keuze had ik graag tevoren gehad’
‘Iedere keuze die je maakt is oké, maar is het ook een bewuste keuze? Zelf had ik graag vooraf geweten dat plat ook een optie was. Ik kreeg alleen het voorbeeld van ‘twee borsten, dat is normaal’ voorgeschoteld. Maar dat je ook zonder borsten, plat, als optie kon kiezen, dat kwam niet voorbij.’
‘Dat begrijpt ze ook, vertelt Sophie die van huis uit historicus en filosoof is en vaste columnist is voor MMV. ‘Als je borstkanker krijgt, ga je in een rollercoaster, het gaat met je aan de haal en elke keer als je denkt dat het klaar is, dan komt er toch weer iets nieuws.’ ‘Het is zoals dat gedicht van Judith Herzberg: Het duurt altijd langer dan je denkt – ook als je denkt het duurt langer dan ik denk – duurt het nog langer dan je denkt. Steeds opnieuw ga je weer door en proces van verlies, afscheid nemen en rouw.’
‘Those who don’t believe in magic will never find it’
Ze neemt het publiek mee in dat proces van verlies, afscheid nemen en rouw aan de hand van symbolen die ze uit een kleurrijke linnen Roald Dahl-tas tevoorschijn tovert: ‘Those who don’t believe in magic will never find it.’ Als eerste pakt ze er een korte dikke stok uit. ‘Die staat voor mij symbool voor woede. Chirurgen die hun schouders ophalen over siliconen of zeggen dat er niets aan de hand is? Dat roept woede in mij op, zeker nadat ik net de lezing van Rita Kappel heb gehoord. Daar word ik ongelooflijk boos van.’
Dan haalt ze er een lege schaal uit. Die staat symbool voor de leegte die ze vaak voelt. Dan: een steen. ‘Die is bij kanker heel erg aanwezig en staat bij mij symbool voor angst.’
‘In procenten denken heeft me niet geholpen’
Sophie blikt terug op de tijd van de diagnose, waarin je heen en weer wordt geslingerd tussen hoop en wanhoop. Van: ‘Mevrouw, het is DCIS, dan is de kans 98 procent dat het oké is.’ Naar: ‘Mevrouw, er is toch 95 procent kans op een tumor.’ ‘Als patiënt wil je alleen maar weten: overkomt mij deze ziekte of niet? In procenten denken helpt je niet.’
‘De eerste keer was ik bang dat ik dood ging. De tweede keer zat er al een uitzaaiing in de lymfeklieren. Dan leer je de dood wel in de ogen te kijken. Dat heb ik gedaan en ik heb het helemaal doorleefd. Wat is dood? Waar ben ik bang van? Dat weet ik nu. Ik houd van het leven en ben blij dat ik leef. De dood is mijn vriend. In het spoor van de angst voelde ik wat belangrijk voor me is en waar ik tijd en energie aan wil besteden. Door dit proces aan te gaan, en te doorvoelen, is de dood mijn vriend geworden.’
‘Met gezondheid als doel kan je alleen maar mislukken’
‘Dood gaan we allemaal, en we willen allemaal gezond zijn. Maar wat is dat? Ik word nooit meer gezond, maar ik ben wel vitaal. Ik sta in het leven en maak de keuzes die ik kan. Wat dat betreft is vitaliteit een veel fijner woord dan gezondheid. Met gezondheid als doel kan je alleen maar mislukken, want dood dood ga je toch.’
Dan haalt ze herfstblaadjes uit haar tas. Symbool voor verdriet. Ziek worden is ontzettend verdrietig. Ik sta hier nu en zeg dat ik blij ben, maar dat betekent niet dat het niet ellendig was. Verlies van gezondheid, verlies van je borsten, het vraagt rouwen. Ik heb me ellendig gevoeld en veel gehuild. Ze valt even stil.
‘Waarom ben ik ooit met siliconen begonnen? Achteraf weet ik het wel. Als ik terugdenk, weet ik dat ik me heb laten geruststellen. Bij de eerste keer borstkanker was ik 45 jaar. Op het strand was ik met jonge kinderen, ik ging zwemmen, droeg ook graag openvallende blouses. Ik had een cup D. Ik zag me niet met zo’n prothese rondlopen, dat leek me horror.’
‘Maar hoe gaat zoiets? De plastisch chirurg neemt je erin mee, je krijgt een catalogus onder ogen met keuzemogelijkheden rondom borstreconstructie. Ik was ongeschonden, had nog nooit iets met mijn lichaam gehad. Als een arts dan zegt ‘We kunnen uw borsten weer mooi en pront maken’, dan grijp je dat met beide handen aan.’
‘Het zag er fantastisch uit, maar het voelde hard en koud’
‘De eerste keer was ik eerst wel blij, want het was weer symmetrisch. Aan de buitenkant zag het er fantastisch uit. Maar, er kwam al snel een maar: de borst voelde hard en koud. Ik had ineens een warme borst en een koude borst. Dat het gevoel van ‘warme borsten’ iets was dat je kunt missen, had ik me tevoren niet gerealiseerd.’
‘Ook het gevoel in de borst was deels verloren, als gevolg van de operatie waarbij zenuwen worden doorgesneden. Met een uiterlijk mooie borst had ik niet mijn borst ook echt weer terug, en daar had ik stiekem wel een beetje op gehoopt.’
‘Het maakt me boos dat artsen je overhalen met het argument dat ‘vrouwen daar altijd blij van worden’. Het ligt veel genuanceerder. Je bent blij, maar dat is vooral omdat je nog leeft. En veel vrouwen zeggen waarschijnlijk sneller dat ze er blij mee zijn, omdat dat makkelijker is.’
‘Mijn man was er niet blij mee. Al die ellende doorstaan, en dan is het niks. Maar dat komt dus, doordat je erin wordt meegenomen.’ Wat ook meespeelt is dat het proces van rouw rondom het verlies van een borst niet wordt aangegaan. Goedbedoeld word je meegetrokken in de maakbaarheid. ‘Het voelt als gestolde rouw. Toen de implantaten waren verwijderd, voelde ik weer hoe fijn het was om mijn man te omhelzen met niks ertussen.’
‘Ik moest echt wel wat overwinnen om hier te staan’
Tot slot zegt ze: ‘U denkt natuurlijk dat het voor mij geen probleem is om hier te staan, maar dat klopt niet. Ik moest echt wel wat overwinnen.’
Tot besluit: ‘Een op de zeven vrouwen krijgt borstkanker. Er moeten dus heel veel vrouwen rondlopen met een of meerdere borsten eraf. Maar we verstoppen het, omdat we denken dat je moet rondlopen met de juiste maat. Waarom doen we dat? Toen ik de implantaten had laten verwijderen kreeg ik van mijn zoon en schoondochter een consult bij een kledingstyliste cadeau. Ik leerde daar – tot mijn verrassing – dat er mooi uitzien niks met mannelijk of vrouwelijk, te maken heeft, niks met een cupmaat, maar met stijl en verhoudingen.. Laten we dus afscheid nemen van het idee dat iedere vrouw alleen maar mooi is met borsten. We zijn mooi zoals we zijn.’
Foto’s: Stefan Lucassen
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
