Het dieet van zogende vrouwen verandert binnen enkele dagen de samenstelling van hun melk. Onderzoekers stelden vast dat ook de bacteriën in de melk betroffen waren. Dat heeft consequenties voor de gezondheid van moeder en kind, stellen ze.
Ook voor babyvoeding geldt: er gaat niets boven moeder natuur. Gemiddeld genomen hebben baby’s die uitsluitend moedermelk krijgen minder vaak diarree, longontsteking en andere infecties. Ook beschermt deze voedingswijze tegen astma, eczeem en allergieën. Bevolkingsonderzoek toont bovendien kleinere kansen voor overgewicht, darmziekten, diabetes type 2 en hoge bloeddruk op latere leeftijd.
Voor de oorzaak achter de waargenomen voordelen van borstvoeding werd onlangs weer een stuk van puzzel gevonden. MMV berichtte over een Brits onderzoek dat onder meer een dubbel zo hoog aantal regulerende immuuncellen aantoonde in pasgeboren baby’s ‘op borstvoeding’. Het immuunsysteem van deze baby’s reageerde milder op moederlijke cellen en antigenen.
Moedermelk is superieur aan poedermelk en er zijn veel aanwijzingen dat het dieet van de moeder de samenstelling van de melk gunstig kan beïnvloeden.
Oligosachariden
Onderzoekers van onder meer het Baylor College of Medicine en het Texas Children’s Hospital bestudeerden het effect van dieet op oligosachariden. Na lactose en vet zijn oligosachariden de meest voorkomende component van moedermelk. Het is opmerkelijk dat het lichaam zoveel energie in steekt in productie ervan. Want deze complexe koolhydraten leveren namelijk geen energie. Ze zijn onverteerbaar voor de baby, maar niet voor de bacteriën in de moedermelk.
Met de toegenomen wetenschappelijke belangstelling voor het microbioom, is er ook meer aandacht voor het voedsel van dit microleven. In vakblad Nature Scientific reports doen ze verslag van twee klinische onderzoeken die tonen hoe het dieet van de moeders de samenstelling beïnvloedt van de oligosachariden en de activiteit van het microbioom in de melk.
Ze voerden twee kleine zogeheten cross-over studies uit. Dat wil zeggen dat de deelnemers als hun eigen controle fungeren. Het voordeel van deze opzet is dat individuele verschillen in de uitkomsten geen rol spelen.
Koolhydraat versus vet en glucose versus galactose
In een gecontroleerde klinische setting kregen zeven zogende vrouwen in willekeurige volgorde, over een tijdsduur van dertig tot 57 uur, een dieet waarin ofwel glucose ofwel galactose de boventoon (zestig procent) voerde. Na een tot twee weken keerden ze terug voor deel twee van het onderzoek.
Glucose wordt zeer snel in het bloed opgenomen; het heeft een glycemische index van 100. Galactose scoort op deze index slechts 25 punten. Het komt van nature onder meer voor in honing, selderij, bieten en zuivel. Het lichaam maakt het ook zelf, uit glucose. Galactose is nodig voor de vorming van lactose in de moedermelk.
Zeven andere lacterende vrouwen werden onder dezelfde omstandigheden acht dagen opgenomen. In willekeurige volgorde begonnen zij met een vetrijk dieet, dat bestond uit 55 % vet, 30 % koolhydraten en 15 % proteïnen. Of aan het koolhydraatrijke dieet: 25 % vet, 60 % koolhydraten en 15 % proteïnen.
Een tot twee weker daarna keerden ze acht dagen terug voor het vetrijke dieet. De twee groepen verschilden niet voor wat betreft etniciteit en leeftijd, maar wel qua gewicht: een gemiddeld BMI van 34,5 voor de glucose/galactosegroep en een BMI van 23 voor de koolhydraat/vetgroep. Aan het einde van elke opname werden melkmonster afgenomen.
Resultaten
Analyse daarvan wees uit dat beide dieetinterventies duidelijke veranderingen veroorzaakten in de hoeveelheid oligosachariden in de melk. Individueel tot wel vijftig procent meer bij het galactosedieet en tot dertig procent in het vetrijke dieet.
De onderzoekers wilden ook weten hoe de bacteriën in de melk zouden reageren. Zoals verwacht bleven dezelfde stammen aanwezig. In beide groepen domineerden bacteriën van de stammen Stafylokokken en Streptokokken. In mindere mate ook Bifidobacterium en Lactobacillus.
Veranderingen traden wel op in verhoudingen waarin de bacteriën konden worden aangetoond. Deze bewoog mee, in lijn met de hoeveelheid oligosachariden in de melk. Ook werden bij verschillende diëten, andere bacteriële genen actief die betrokken zijn bij de synthese van, onder andere, de essentiële aminozuren tryptofaan en histidine.
Praktische betekenis
Dit onderzoek had niet het doel tot dieetvoorschriften voor lacterende vrouwen te komen. Weliswaar lijken de twee diëten die laag scoren op de glycemische index (galactose en vetrijk) gunstiger dan de andere twee, de auteurs lichten dat niet uit.
Ze leggen de nadruk op het mechanisme dat ze hebben aangetoond: dieet wijzigt de hoeveelheid en samenstelling van de oligosachariden in moedermelk en daarmee het microbioom in de melk dat van deze grote moleculen leeft.
De wijzigingen in de oligosachariden treden snel op en aangezien deze moleculen voer zijn voor bacteriën speculeren de auteurs: ‘kan dit een middel van de moeder zijn het darmbioom van haar baby af te stemmen op het dieet waar het op een dag mee overweg zal moeten kunnen.’
Borstontsteking
De overvloedige aanwezigheid van oligosachariden in relatie tot de kleine aantallen bacteriën in de moedermelk, beschouwen de onderzoekers als voedingsbodem voor goedaardige stammen. Als deze floreren, blijft er voor ziekteverwekkende stammen minder ruimte om te bestaan. Naast alle voordelen voor de ontwikkeling van de baby, profiteren de moeders ook.
Zo houd een goedaardig ‘melkbioom’ ook de Stafylokokken aureus onder controle. Dat kan borstontsteking (mastitis) voorkomen, zegt Kjesti Aagaard op de website van het Baylor College of Medicine. ‘Deze pijnlijke ontsteking in het borstweefsel, verhindert het geven van borstvoeding en kan onbehandeld tot een ernstig probleem worden.’
De auteurs hopen dat hun onderzoek ertoe bijdraagt dat vrouwen in de toekomst met gepersonaliseerde voedingsadviezen de kwaliteit van hun borstvoeding kunnen optimaliseren. Vooralsnog lijkt het er sterk op dat een voedingswijze zoals MMV die propageert, aardig in de richting komt. Want: laag glycemisch door het ontbreken van suiker en geraffineerd zetmeel en vol micronutriënten door de ruime hoeveelheden groente en fruit.
“breast feeding” by wolfsavard is licensed under CC BY 2.0
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
