Dat onze gezondheid afhankelijk is van onze voeding, weten we al sinds scheurbuik voor het eerst bestreden werd met sinaasappels. Dat kanker onder invloed van onvolwaardige voeding kan ontstaan, is een gedachte die na aanvankelijke bestrijding tegenwoordig ook door de medische goegemeente wordt gedeeld. De volgende doorbraak is dat ook ziekten in en van ons brein te maken hebben met wat we eten en drinken.
Het blijft een fascinerend gegeven. Onze weerstand is in handen van honderd miljard bacteriën (plus virussen en gisten) die op en in het lichaam leven. Ze zijn vooral in de darmen te vinden.
Als ons microbioom, want zo heet het geheel van al dat microscopisch kleine gewriemel, zo belangrijk is voor ons lichaam, dan wellicht ook voor onze geest. Het is een betrekkelijk nieuw inzicht waarnaar in laboratoria over de hele wereld onderzoek wordt gedaan. Een van de eerste wapenfeiten is dat er een verband is gevonden met depressie.
Probiotica verbetert wellicht denkvermogen
Maar ook andere aandoeningen staan in de belangstelling. De Groningse psychiater en hoogleraar Iris Sommer doet onderzoek met probiotica. Zoals bekend zijn probiotica bacteriën die het evenwicht in de darm kunnen herstellen. Ze kijkt of het psychisch functioneren van mensen met bipolaire stoornis of schizofrenie erdoor verbetert. “En misschien ook hun denkvermogen”, zegt Iris in een recent interview met NRC, waarin tevens haar man, psychiater Robert Schoevers, aan het woord komt. Ook hij is hoogleraar in Groningen.
Voeding beïnvloedt microbioom voortdurend
Hij zegt: „We manipuleren ons microbioom voortdurend door wat we eten, alleen niet gericht, en het is nog lang niet zo dat je kunt zeggen: dit voedingsmiddel, dit effect. Maar als je elke dag yoghurt eet” – hij kijkt naar Iris – „kom je al een heel eind, toch? Yoghurt is altijd goed.” In yoghurt zitten melkzuurbacteriën die het evenwicht in de darm ook kunnen herstellen.
Het immuunsysteem, de afweer tegen ziekteverwekkers binnen en buiten het lichaam, is essentieel voor het ontstaan van bijna alle psychiatrische stoornissen, is de overtuiging van Iris. Dat is ook een betrekkelijk nieuw inzicht en toevallig, zegt Robert, doen Iris en hij er allebei onderzoek naar.
Immuuncellen regisseren ook aanleg hersenen
„De immuuncellen”, zegt Iris, „weren niet alleen ziekteverwekkers af, maar regisseren in de baarmoeder ook hoe de hersenen aangelegd moeten worden en hoe ze zich moeten ontwikkelen, en misschien” – ze zit nog net niet te wippen op haar stoel – „kunnen we hier wel de eerste stap ontdekken in het traject waarin alles misgaat. En het leuke is dat dit misschien ook een ingang geeft voor behandelingen. O, als je ziet wat er op het moment allemaal gebeurt in de immunologie, en de oncologie, en in het onderzoek naar de darm – het zou zo schitterend zijn als wij daarbij kunnen aanhaken en ook gaan leren hoe we hersenziekten kunnen voorkómen. Dat zou echt top zijn.”
Beeld: nl.wikipedia.org
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
