Is het de Calvinistische zuinigheid, de superieure nazorg of zijn Nederlanders net wat gezonder? Feit is dat van zes onderzochte rijke landen, Nederlanders die met een hartaanval in het ziekenhuis komen de minste kans hebben op een medische ingreep, maar de grootste kans na een jaar nog te leven. Daarbij liggen ze de minste dagen in het ziekenhuis.
In de Verenigde Staten is het precies andersom: daar worden veel meer stents gezet en bypassoperaties uitgevoerd, maar is de overleving duidelijk slechter. Een paar cijfers: in Nederland overleed negentien procent van de mensen die in 2017 een hartaanval kregen binnen een jaar. In de VS was dat 28 procent, alleen nog overtroffen door Taiwan (32 procent).
De zes landen – de VS, Canada, Engeland, Nederland, Israel en Taiwan – zijn gekozen omdat ze gelijkwaardig zijn voor wat betreft rijkdom en hoge kwaliteit van hun ziekenhuiszorg. Daarbij konden de onderzoekers beschikken over vergelijkbare patiëntgegevens. Hartaanvallen zijn volgens de auteurs van de studie, verschenen in de British Medical Journal ‘ideaal om landen onderling te vergelijken’. Het is een bekende aandoening, die internationaal volgens dezelfde criteria gediagnosticeerd wordt. Bovendien bestaat consensus over wat bewezen effectieve behandelingen zijn.
Des te opmerkelijker zijn de gevonden verschillen. Het onderzoek maakte onderscheid naar twee types hartaanvallen. Bij het meest voorkomende type onderging 31 procent van de Nederlandse patiënten binnen negentig dagen na opname een hartcatherisatie. Zes jaar later was dat 56 procent. Het plaatsen van stents in de kransslagaders gebeurde in Nederland bij dit type hartaanval het minst, namelijk in 25 procent van de gevallen, de helft minder dan in Taiwan.
Helemaal groot is het verschil in bypassoperaties. In Amerika werd die operatie in 2017 vaker uitgevoerd dan in 2011, namelijk bij twaalf procent van de patiënten. In Nederland daalde dit cijfer juist en wel naar 3,5 procent.
Efficiënte hartzorg
De auteurs vatten de Nederlandse terughoudendheid bij deze medische handelingen niet positief op: ‘De voordelen van vroegtijdige hartkatheterisatie zijn de afgelopen twee decennia herhaaldelijk aangetoond; en de internationale behandelrichtlijnen weerspiegelen die voordelen. Het matige gebruik ervan in Engeland en Nederland is opvallend.’
De gemiddelde ligduur van Nederlandse patiënten is samen met die in de Verenigde Staten het kortst. Het percentage patiënten dat binnen dertig dagen opnieuw moet worden opgenomen, ligt in Nederland een stuk hoger dan in de VS. Waarmee de Amerikaanse doorstroom ‘efficiënter’ is. ‘Terwijl alle landen gebieden hadden waarop ze goed presteerden, blonk geen enkel land op elk gebied uit’, concluderen de auteurs. ‘Alle landen hebben belangrijke mogelijkheden voor verbetering.’
Dat suggereert dat het verbeteren van de overleving evenveel waard is als de doorstroom van patiënten of het aantal uitgevoerde medische handelingen. Op de website van zijn universiteit slaat de eerste auteur van het artikel, Peter Cram, echter een duidelijk kritischer toon aan. ‘Vanuit Amerikaans perspectief is onze hartzorg goed, maar het is zorgwekkend hoeveel mensen er binnen een jaar sterven’, zegt Cram. ‘Als doodgaan een van de dingen is die we willen voorkomen dan is er werk aan winkel.’
Daarmee bedoelt de professor aan de Universiteit van Texas in de extra plaatst extra onderzoek. ‘Wat gebeurt er met onze patiënten nadat ze het ziekenhuis verlaten? Zijn het de inkomensverschillen? Is het obesitas? Komt het doordat mensen hun medicijnen niet nemen? We weten het niet.’
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
