Niet-alcoholische leververvetting (NALFD) is wereldwijd de meest voorkomende chronische leveraandoening. Gezien de huidige obesitasepidemie is de verwachting dat deze risicofactor voor leverontsteking, -cirrose en -kanker de komende decennia alleen maar zal toenemen. Op zoek naar een aanpak van dit probleem, toonden Duitse onderzoekers aan dat nabootsend vasten een ‘veelbelovende interventie tegen leverontsteking en de daaropvolgende leverkanker is’.
‘Leverkanker behoort niet alleen tot de meeste dodelijke kankersoorten, schrijven de onderzoekers deze week in Cell Metabolism, ‘het is ook de kanker die het snelst toeneemt in de Verenigde Staten en Europa. Met gelijksoortige trends in China en India.’ Het onderzoeksteam, geleid door wetenschappers van Duitse kankeronderzoekscentrum DKFZ in Heidelberg, ziet de ‘verandering van meer traditioneel en gevarieerd voedsel naar meer ultra-bewerkt, hoog calorisch voedsel’ als een van oorzaken achter deze ontwikkeling.
Proefdieronderzoek bootst dit ‘Westerse dieet’ meestal na met vet- en suikerrijk voer. Zo ook in dit geval. Verschillende groepen muizen kregen vanaf de leeftijd van acht weken ofwel normaal te eten, ofwel onbeperkt toegang tot het Westerse dieet. Waarbij een deel van deze laatste groep nabootsend vastte; in de 5:2-vorm. Dat wil zeggen: vijf dagen zonder beperking Westers eten en twee – niet opeenvolgende – dagen vasten.
Spierbehoud
Na 32 weken bleek dat de twee dagen vasten alle negatieve gevolgen van het vette suikervoer had afgezwakt. Wat betreft gewicht zat de vastengroep precies tussen de controlemuizen en de rest in. Interessant daarbij is, merken de auteurs op, dat uit de mri’s bleek dat de vastende muizen meer vetvrije massa hadden dan de proefdieren die zeven dagen per week ongezond aten. ‘Wat een indicatie is dat 5:2-vasten geen spierverlies veroorzaakt.’
Duidelijk lager was het cholesterol, het gewicht van de lever, de levertriglyceriden en vooral een enzym dat op leverschade duidt. Ook het nuchtere bloedsuiker was bij de vastende muizen lager.
Met die kennis op zak gingen de onderzoekers na of het met deze methode van vasten ook mogelijk is eenmaal opgedane leverschade te helen. Dat was deels het geval. Niet verrassend bleek daarbij de timing en de lengte van de vast een positieve rol te spelen. Evenals het aantal vastencycli en het feit of het ongezonde dieet ook nog te weinig choline bevatte.
Kanker
Lieten de onderzoekers de proefdieren oud worden dan bleken de vastende muizen minder vaak en ook lagere aantallen levertumoren te ontwikkelen dan hun soortgenoten. Dit ondanks het feit dat de vastende muizen over de week genomen niet minder calorieën aten. De gezond gevoede muizen ontwikkelden overigens helemaal geen tumoren.
Uiteraard wilden de onderzoekers ook graag weten welke moleculaire signaalpaden verantwoordelijk waren voor de ingrijpende veranderingen in het metabolisme door het vasten. Daarbij kwamen ze uit op routes (PPARalfa en Pck1) die ook bij mensen een rol spelen bij het al dan niet optimaal functioneren van de lever.
Over ’tijdbeperkt eten’ – een andere, gebruiksvriendelijker methode van nabootsend vasten – verscheen eerder dit artikel op deze website, terwijl dit onderzoek informatie geeft over de effecten van zeven dagen echt vasten in gezonde jonge vrijwilligers.
Beeld: grafische samenvatting van de studie in Cell Metabolism
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
