Een tijdelijk voedseltekort zet het lichaam in de spaarstand. Gezonde cellen zouden in deze toestand beter beschermd zijn tegen de toxische belasting van de chemokuur, terwijl het tumorcellen juist extra kwetsbaar maakt. Hoe pakt deze theorie in de praktijk uit? Een grote Nederlandse klinische studie met borstkankerpatiënten gaat daar antwoord op geven.
Zeven ziekenhuizen, verspreid over Nederland, doen mee. Het onderzoek is een initiatief van het Leids Universitair Medisch Centrum en geeft een vervolg aan de DIRECT-studie waarvan de resultaten in 2020 gepubliceerd werden. MMV berichtte daar eerder over en in Uitzicht verscheen een interview met Stefanie de Groot, eerste auteur van het onderzoeksartikel in Nature Communications. Hoewel deze studie deels mislukte door het grote aantal deelnemers dat afhaakte, gaven de resultaten voldoende aanleiding deze behandelstrategie verder te onderzoeken.
Vrouwen bij wie borstkanker is vastgesteld, krijgen vaak eerst chemokuren en pas daarna een operatie. Deze zogeheten neoadjuvante therapie heeft tot doel de tumor te verkleinen waardoor een operatie meer kans van slagen heeft. De eerste DIRECT-studie wees onder meer uit dat het volhouden van de calorierestrictie de kans op dit gewenste effect vergrootte. Met als bemoedigende uitschieter deze deelneemster die op de dag van de operatie kankervrij bleek.
‘Maaltijd’box voor de interventiegroep
Aan de studie gaan de komende jaren maximaal 240 vrouwen deelnemen. Zij worden door loting verdeeld in een controlegroep en een interventiegroep. De interventiegroep zal voorafgaand aan een deel van de chemokuren nabootsend vasten. Drie dagen voor, en op de dag van de chemokuur beperken ze calorie-inname tot de inhoud van een speciaal voor dit doel samengestelde maaltijdbox.
Deze bevat laagcalorisch vegetarisch, glutenvrij voedsel met weinig eiwitten in de vorm van groentesoepen, bouillons, repen, groentecrackers en dranken. De deelnemers uit de interventiegroep krijgen het advies dagelijks twee liter water te drinken. Thee zonder melk en suiker is toegestaan. De deelnemers uit de controlegroep eten en drinken zoals ze gewend zijn. Leverancier van de voeding is L-Nutra, een bedrijf dat mede-eigendom is van Valter Longo, pionier op het gebied van nabootsend vasten.
Onderaan dit artikel over de combinatie vasten in combinatie met intraveneus toediening van vitamine C, waarover MMV eerder berichtte, is een lang video interview met Valter Longo ingevoegd. Daarin gaat hij uitgebreid met Rhonda Patrick in gesprek over de relatie tussen voeding en leefstijl en levensduur.
Doelstellingen DIRECT-2
Wat de DIRECT-2 studie in de eerste plaats wil vaststellen, is of nabootsend vasten voorafgaand aan de chemokuur extra bijdraagt aan het verkleinen van de tumoren en of het de kans vergroot op het (bijna) volledig verdwijnen ervan. Daarna(ast) wordt gekeken wat het effect van de behandeling is op de (ziektevrije) overleving na drie en vijf jaar; verschillen in complicaties tussen de twee groepen; kwaliteit van leven, therapielast en ziekteperceptie; neuropsychologische conditie en het effect van nabootsend vasten op de immunologische karakteristieken van de tumoren.
Deelnemende ziekenhuizen en deelnamecriteria
Behalve het LUMC, doen nog zes ziekenhuizen mee: het Antonius Ziekenhuis in Sneek, Medisch Centrum Leeuwaarden, het Deventer Ziekenhuis, Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch, Rode Kruis Ziekenhuis in Bevenwijk en Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede.
Voor de studie worden volwassen vrouwen gezocht met hormoongevoelige, HER2-negatieve borstkanker stadium II en III die in aanmerking komen voor adjuvante chemotherapie, verder gezond zijn en geen ondergewicht hebben. Het dieet bevat noten, soja en honing. Daar mogen deelnemers dus niet allergisch voor zijn. Kijk hier voor meer details over de toelatingscriteria en hier voor meer technische details.
Nabootsend vasten a la Longo, hoeveel calorieën zijn dat?
Nadere details over de dieetinterventie zijn niet openbaar. Het lijkt echter logisch te veronderstellen dat deze in lijn zal zijn met die in de voorgaande studie. In Nature Communications meldden de auteurs in de paragraaf ‘Methods’ onder het kopje ‘Intervention’ dat de energie-inname de eerste dag ongeveer 1.200 kilocalorieën bedroeg en de daaropvolgende drie dagen circa tweehonderd kilocalorieën. De verhouding (complexe) koolhydraten/proteïnen/vetten was 3,5/1/2 op de eerste dag. Daarna bestond de energie voor meer dan tachtig procent uit deze koolhydraten. Complexe koolhydraten zijn suikers die zeer langzaam in het bloed terechtkomen en deels ook tot voeding dienen voor de darmbacteriën.
Waarschuwing: wie overweegt op eigen houtje te gaan vasten, wordt dringend aangeraden dit na consultatie en onder begeleiding van een arts te doen.
Bron: nieuwsvoordiëtisten.nl
Foto ‘Anti Cancer’ van Medusa Jewellery
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief