Jaarlijks dertigduizend minder sterfgevallen als gevolg van kanker, een winst van 300.000 levensjaren en lagere zorgkosten. Dat zit er volgens onderzoekers uit Heidelberg in als alle Duitse 50-plussers vitamine D zouden slikken. ‘Maatregelen om het vitamine D-tekort onder de bevolking te boven te komen, moeten niet langer worden uitgesteld.’
Bij welke kankersoorten, in welke stadia en in welke doseringen vitamine D individuele patiënten het meest gunstige effect belooft, daar is nog veel klinisch onderzoek naar nodig. Maar dát suppletie een positieve invloed heeft op het ontstaan en het verloop van kanker is inmiddels voldoende onderbouwd om op bevolkingsniveau uitspraken te doen.
Wetenschappers van het Duitse kanker onderzoekscentrum (DKFZ) in Heidelberg baseerden hun berekeningen op de uitkomsten van drie recent verschenen (2019) meta-analyses van klinische studies. Dat zijn onderzoeken met de hoogste bewijskracht omdat ze de kleinste kans geven op vervormingen door het achteraf interpreteren van informatie.
Deze internationale studies concluderen dat suppletie met 1000 Internationele Eenheden (25 mcg) vitamine D een dertien procent lagere kankersterfte tot gevolg heeft. Geprojecteerd op de Duitse bevolking betekent dat jaarlijks dertigduizend sterfgevallen minder. In vakblad Molecular Oncology rekenen de Heidelbergers door wat dat financieel zou betekenen.
Uitgaande van gemiddelde behandelkosten in het laatste levensjaar van 40.000 euro komen ze op een besparing van bijna 1,2 miljard euro. Alle Duitse 50-plussers dagelijks van 25 mcg vitamine D voorzien zou 900 miljoen euro kosten. Daarbij rekenen de auteurs met 25 euro suppletiekosten per persoon. Aangezien vitamine D in deze dosering voor het overgrote deel van de bevolking voldoende is om zowel tekorten als overdoseringen te voorkomen, zijn extra kosten voor laboratoriumonderzoek naar de vitamine D-status niet meegenomen.
Hun onderzoek beperkt zich tot kanker, maar de voordelen van suppletie strekken zich daar waarschijnlijk ver bovenuit, schrijven de auteurs. Hogere vitamine D-serumwaarden gaan samen met allerlei gunstige gezondheidseffecten. Ze noemen een lagere bloeddruk, betere immuunfunctie, betere cognitieve functies in oudere volwassenen met Alzheimer, verbeterde spierkracht en een positieve effect op het vermogen van bloed om ijzer te binden.
Daarbij noemen ze lagere risico’s op acute luchtweginfecties, dementie en depressie in ouderen. ‘De totale besparingen, zowel opgevat als behandelkosten als in verloren levensjaren, zouden de kankergerelateerde besparingen daarom ver kunnen overtreffen.’
Vitamine D en darmkanker
De vijftien procent daling in mortaliteit waarmee de Duitse onderzoekers rekenden, kan in voorkomende gevallen aanzienlijk hoger uitvallen. Deze meta-analyse, afgelopen september verschenen in de British Journal of Cancer, rapporteert een daling van dertig procent in patiënten met colorectale kanker.
In de analyse zijn zeven studies opgenomen met in totaal 957 gevallen van darmkanker. De drie studies die van start gingen met kankerpatiënten, telden de meeste deelnemers (815). Gemiddeld lag de sterfte onder de deelnemers die vitamine D kregen dertig procent lager (tussen 7 en 52 procent). Gemeten naar de ‘progressievrije overleving’ was het effect van suppletie nog iets sterker: 35 procent gemiddeld (tussen 6 en 66 procent).
De vier klinische studies op bevolkingsniveau – die gingen start met gezonde deelnemers – suggereerden eenzelfde effect: een 35 procent lagere sterfte onder de 142 darmkankerpatiënten die vitamine D slikten. Het totale aantal in de analyse betrokken darmkankerpatiënten is klein, erkennen de auteurs, en de gebruikte doseringen relatief laag.
In toekomstige studies met darmkankerpatiënten, argumenteren de onderzoekers van de universiteit van Edinburgh, zouden de doseringen een stuk hoger moeten zijn. Tussen 2.000 en 4.000 IE (50 – 100 mcg)
Covid: minder risico voor ‘D-slikkers’
Eind januari verscheen in de American Journal of Clinical Nutrition deze prospectieve studie onder ruim achtduizend Britten uit de UK Biobank die op Covid-19 getest waren. Van deze mensen was tussen 2006 en 2010 het vitamine D-niveau in hun bloed vastgesteld. Daarbij waren ze gevraagd naar het gebruik van supplementen met vitamine D.
Gecorrigeerd voor de belangrijkste variabelen die van invloed zijn op het vitamine D-niveau, vonden de epidemiologen van de Tulane University – New Orleans, VS – een duidelijk lager risico op een Covid-infectie voor de supplementslikkers: 34 procent. Terwijl de destijds gemeten, noch ‘de genetisch voorspelde vitamine D-niveaus geassocieerd waren met het risico op een Covid-19 infectie’.
Zoals het hoort wijzen de auteurs op het feit dat dit onderzoek slecht de associatie bewijst en geen bewijs is van de oorzaak. ‘Klinische studies zijn nodig om deze resultaten te verifiëren.’
‘Waarom politici en artsen het medisch onderzoek naar vitamine D en Covid blijven negeren’
Onder deze titel schrijft de Britse journalist Jonathan Cook op Countercurrents een vlammend betoog voor het gebruik van vitamine om de impact van Sars-Cov-2 op mens en maatschappij te temperen. Cook schreef daar het afgelopen vaker over. Actuele aanleiding voor zijn recente aanklacht richting politiek en medische wetenschap, was de voorpublicatie in the Lancet van een klinische studie uit Barcelona.
Daaruit bleek een formidabel effect van vitamine D-suppletie bij in het ziekenhuis opgenomen Covid-patiënten. Het onderzoek meldde een tachtig procent lagere kans op de intensive care en een zestig procent lagere kans op overlijden voor de vitamine D-groep. Te mooi om waar te zijn, wellicht. Want the Lancet trok de publicatie inmiddels terug voor nader onderzoek, na ernstige kritiek op de opzet en uitvoering van de studie.
Dat laat de kern van Cook’s boodschap onverlet: ‘De enige verstandige reactie (..) is urgent overheidsfinanciering te eisen voor verder onderzoek. En om in de tussentijd vitamine D in ziekenhuizen toe te dienen vanuit het voorzorgsprincipe, gegeven het feit dat het heel goedkoop is en bewezen veilig.’
En het antwoord op de vraag in de titel van zijn beschouwing? Cook noemt verschillende oorzaken waarom de overheid en wetenschap niet de aanwijzingen volgen die in de richting van vitamine D wijzen. Ze zitten vast in het paradigma van de jaren vijftig dat vitamine D alleen een rol speelt in botgezondheid. Zo kan het gebeuren dat de hogere sterftecijfers onder kleurlingen uit racisme verklaart wordt en niet uit het feit dat hun donkere huid minder vitamine D aanmaakt.
Daar komt bij dat voorkeur uitgaat naar een patenteerbare ‘magic bullet’; met name onder de farmaceutische bedrijven, want die worden daar rijk van. Waarom ook overheden hun verantwoordelijkheid ontlopen en alleen de wetenschap lijken volgen als deze van ‘Big Farma’ komt, verklaart Cook uit wetenschappelijke arrogantie.
‘Simpel gezegd: de meeste experts namen vitamine D niet serieus (..) omdat het ontstaat onder de mystieke aanraking van de huid door de zon in plaats van door wit gejaste technici in een laboratorium.’ De meeste wetenschappers, stelt Cook vast, zijn met succes getraind om de natuurlijke wereld te beschouwen als iets om je mee te bemoeien.
‘Om te temmen, uit elkaar te halen, opnieuw samen te stellen, te verbeteren. Net als wij allemaal hebben ze de behoefte – een heel onwetenschappelijke – zich speciaal te voelen. Te geloven dat ze onvervangbaar zijn.’
“Sunny cloud” by godzillante|photochopper is licensed under CC BY-NC-SA 2.0
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
