Lijnzaad is een heus superfood. Het bevat ongeveer evenveel eiwitten, vezel en omega 3 als het veel duurdere chiazaad. Het Duitse consumentenmagazine Öko-Test kocht tussen september en oktober 19 merken biologische gebroken bruin lijnzaad en liet deze onderzoeken op landbouwgif, blauwzuur en bederf. Uit de resultaten volgen enkele praktisch tips.
Landbouwgif
Tip 1: koop biologische lijnzaad uit Europa. Weliswaar bevatten vijf van de negentien biologisch aangebouwde zaden sporen van pesticiden. Öko-Test vindt de geringe hoeveelheden acceptabel. ‘Hier en daar kan het, bijvoorbeeld door aanpalende conventioneel bewerkte akkers, tot verontreinigingen komen.’ Er was één uitzondering en die kwam uit India. Dat bevatte hoger dan toegestane hoeveelheden van het verboden insectengif chlorpyrifos.
Bederf
Tip 2: koop hele zaden en maal ze voor gebruik zelf. Lijnzaad is een oliegewas. In vergelijking met bijvoorbeeld zonnebloempitten, die de helft meer vetten bevatten, zijn ze niet uitzonderlijk vet. Maar de kwaliteit van de vetzuren is wel uitzonderlijk; meer dan de helft van 31 gram vetten die een ons lijnzaad bevat is het omega 3-vet alfalinoleenzuur (ALA) en vier gram is het omega 6-vet linolzuur.
Deze meervoudige onverzadigde vetten zijn extra gevoelig voor bederf, oxidatie. Om dat objectief te testen kreeg een laboratorium opdracht de hoeveelheid peroxiden en zuren vast te stellen. Twee merken kwamen duidelijk uit boven de grenswaarden voor peroxiden en een proefmonster kwam wat betreft de zuren dubbel zo hoog uit dan de norm. Een panel deskundigen haalde deze er feilloos uit door de bitter ranzige geur en smaak. Ook andere proefmonsters kregen een onvoldoende voor geur en smaak.
Zolang zaden intact zijn, krijgt zuurstof nauwelijks vat op de inhoud. De beste manier om kwaliteit te behouden is dus ongebroken lijnzaad kopen. Lijnzaad laat zich in de blender, of in een koffiemolen, binnen enkele seconden tot een goed verteerbaar poeder verwerken. In die toestand blijft het meerdere dagen vers.
Blauwzuur
Tip 3: week het gemalen zaad. Lijnzaad kort voor consumptie malen voorkomt bederf, maar niet de vorming blauwzuur. Lijnzaad bevat cyanogene glycosiden. In contact met zuurstof vorm zich daar blauwzuur uit. In grote hoeveelheden is dat voor mensen giftig, maar dat probleem zal zich met een paar eetlepels gemalen lijnzaad per dag niet snel voordoen. De Oostenrijkse autoriteit voor voedselveiligheid stelt dat volwassenen daar tot dertig gram per maaltijd van kunnen consumeren. Dat zou goed zijn voor meer dan 400 kilocalorieën, circa twintig procent van de dagelijkse energiebehoefte.
Door lijnzaad te koken vervluchtigt het meeste blauwzuur. Maar verhitting verminderd ook de kwaliteit van omega’s. Een alternatief is ze in te weken. Twee dagen inweken vermindert het blauwzuur met de helft. Aan te nemen valt dat ook een nacht weken een deel van het blauwzuur doet verdwijnen.
Foto: bloeiende vlasplanten van Jean Weber
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
