Recent onderzoek, uitgevoerd door Harvard Medical School, suggereert dat lage doseringen aspirine bij ouderen de agressiviteit van kanker bevordert.
Het receptvrij te verkrijgen acetylsalicylzuur – merknaam Aspirine – behoort tot de meest effectieve en veilige medicijnen. Om die reden staat het in 1899 op de markt gebrachte medicijn op de lijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Het bezit pijnstillende, koortsverlagende en ontstekingsremmende eigenschappen.
Acetylsalicylzuur remt ook het samenklonteren van bloedplaatjes. Om die reden wordt het in de lage doseringen voorgeschreven aan mensen die een beroerte of een hartaanval hebben gehad. Naar dit zogeheten secundaire preventieve gebruik is veel onderzoek gedaan.
In The Lancet verscheen tien jaar geleden een studie waaruit bleek dat hart- en vaatpatiënten die aspirine slikten minder vaak aan kanker kwamen te overlijden dan de patiënten die dat niet deden. Een samenhang die bij darmkanker het sterkst was.
De grote vraag is bij dit soort verbanden steeds: zou het preventieve gebruik van zo’n medicijn daarom ook verstandig zijn in gezonde personen? En tot welke leeftijd? Recent gepubliceerd onderzoek in een groep van bijna twintigduizend Australiërs en Amerikanen suggereert dat gezonde senioren de aspirine beter kunnen laten staan.
Uitzaaiingen, stadium en overlijden
De opzet van de studie was dubbel blind en placebogecontroleerd. Van de 16.703 Australische mannen en vrouwen, in de leeftijd van zeventig jaar en ouder, slikte de helft over een periode van vijf jaar dagelijks aspirine. De andere helft kreeg een placebo. Net als de 2.411 Amerikaanse 65-plussers waren zij bij aanvang van de studie ziektevrij.
Met honderd milligram was dosering laag; vergelijkbaar met die voor hartpatiënten. De grote meerderheid van de deelnemers gebruikte voor hun zeventigste geen aspirine.
Aanwijzingen voor een preventieve werking kwamen niet aan het licht. In de aspirinegroep kregen net zoveel (981) mensen kanker als in de placebogroep (952). Het risico op een ernstiger vorm was bij de onderzoeksgroep zelfs hoger. Als aspirineslikkers kanker kregen, hadden ze 19 procent vaker uitzaaiingen en 22 procent meer kans op tumoren in stadium 4.
Hun kans op overlijden was ook navenant groter. Gemiddeld twee keer zo groot onder proefpersonen bij wie de tumor zich bij diagnose in studium 4 bevond en 31 procent groter bij een tumor in het derde stadium.
In ouderen ‘mogelijk een tegenovergesteld effect’
Deze uitkomsten zijn een duidelijke aanwijzing dat acetylsalicylzuur in oudere mensen anders uitwerkt dan in mensen van middelbare leeftijd. ‘Overlijdens waren met name hoog onder degenen met aspirine die met vergevorderde solide tumoren werden gediagnosticeerd’, zegt mede-auteur Andrew Chan, op de website van Harvard Medical School. ‘Dat suggereert een mogelijk tegenovergesteld effect van aspirine op de groei van tumoren als deze zich eenmaal in ouderen ontwikkeld hebben.
Over de praktische toepasbaarheid van de studie zegt Chan: ‘Hoewel deze resultaten suggereren dat we voorzichtig moeten zijn om gezonde ouderen preventief aspirine voor te schrijven, betekent dit niet dat personen die al aspirine nemen daarmee zouden moeten ophouden. Vooral niet als ze daar al op jongere leeftijd mee begonnen zijn.’
Werking versus bijwerking
Ook voor de preventie van hartaanvallen en beroertes is een zorgvuldige afweging van de voor een nadelen op zijn plaats. Tegenover de positieve effecten staan bijwerking in de vorm maag- en hersenbloedingen. Vorig jaar verscheen in JAMA een systematische review en meta-analyse van dertien klinische onderzoeken in JAMA. Die concludeerde dat op elke 241 mensen die aspirine slikten er één ernstige cardiovasculair incident werd voorkomen. Dat is het ‘number to treat’. Het ‘number to harm’ kwam op 210 uit. Op elke 210 personen die aspirine slikken deed zich één ernstige bloeding voor.
Ook die studie suggereerde een afnemend preventief nut van aspirine bij ouderen. De conclusie is: ga niet zelf dokteren, maar maakt samen met uw arts een geïnformeerde afweging.
“Aspirin Direkt” by pietroizzo is licensed under CC BY-NC-SA 2.0
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
