‘Ik leerde weer contact te maken met mijn lijf’

Toen Myrthe Johansen (50) twaalf jaar geleden voor de derde keer de diagnose kanker kreeg, ging het roer definitief om. Weg met de drukke baan en de siliconen borstprotheses. Tijdens de MMV-ledendag op 8 juni spreekt ze over gezonde voeding, leefstijl, darmgezondheid en luisteren naar je lijf. ‘Vroeger was ik een wandelend hoofd. Ik heb geleerd weer contact te maken met mijn lichaam.‘

Het geeft voldoening, zegt ze, om anderen te kunnen helpen met advies of een luisterend oor tijdens het voedingsspreekuur dat ze eens per twee weken houdt voor MMV. Zelf liep ze tijdens haar zoektocht tegen allerlei vragen aan. Het was fijn geweest als er destijds iemand geweest was die háár had kunnen adviseren. Het is één van de redenen waarom ze graag haar verhaal deelt, zoals dat ook het geval zal zijn tijdens de MMV-ledendag op 8 juni in Bunnik. Myrthe verzorgt er een lezing net als integraal arts Marie Louise Oosterloo en ‘Fermenpeer’ Peter van Berckel.

Myrthe Johansen was twintig toen ze een knobbel in haar hals voelde. Het bleek de Ziekte van Hodgkin te zijn, lymfeklierkanker: een grote tumor in haar hals en achter haar sleutelbeen die tussen haar longen doorliep.

Het zette haar leven op zijn kop. En dat bleef het doen, want nadat ze zware bestralingen had gehad en haar leven weer een beetje op de rails had, kwam de ziekte vijf jaar na die eerste diagnose terug. ‘Ik was toen zeven maanden zwanger’, zegt ze. ‘Ik moest eigenlijk direct beginnen met chemotherapie, maar dan moest mijn baby eerder gehaald worden en dat wilde ik absoluut niet. Mijn zoon moest op zijn eigen tijd ter wereld komen. De fase na zijn geboorte was heel dubbel. Ik was dolblij. Maar ook doodziek van de chemo.’

‘Het voelde alsof ik pure levenskracht dronk’

Tijdens de chemobehandelingen wilde ze zo snel mogelijk af van de afvalstoffen in haar lichaam. Via via kwam ze in aanraking met gemmotherapie, een vorm van fytotherapie, gebaseerd op bereidingen van embryonale plantenweefsels zoals knoppen, jonge scheuten en kiemen. Dagelijks nam ze een drankje op basis van tamme kastanjebomenknoppen. Dat heeft een positief effect op de lymfe en het bindweefsel, zegt ze. ‘Het voelde alsof ik pure levenskracht dronk. In het ziekenhuis waren ze telkens verbaasd hoe goed ik tussen de kuren door herstelde, maar niemand geloofde dat het door de gemmotherapie kwam.’

Bestraling vergroot onder andere het risico op huid- en borstkanker. Dat wist Myrthe. Ze was ervoor onder controle: sinds haar dertigste kreeg ze elk jaar een mammografie. Op haar achtendertigste was het mis. Een voorstadium van borstkanker in haar linkerborst. Het zat door het hele weefsel en de enige optie was om haar borst te laten verwijderen. ‘In mijn hoofd bestond het niet dat ik zonder borsten door het leven zou gaan, zonder borsten voelde ik me niet compleet. Omdat ik te weinig vetweefsel had, bleef er één optie over: een siliconenprothese. Ook mijn rechterborst kreeg een kleine opvulling zodat beide kanten optisch gelijk waren.’

‘Ik voelde me voor het eerst weer heel’

De keren ervoor was het haar gelukt om de draad van haar leven zo goed mogelijk op te pakken, maar deze keer ging dat niet. Ze voelde zich neerslachtig en in de war. Myrthe: ‘Mijn lijf voelde niet meer van mij en mijn relatie stond door alle stress onder druk. Ik kon voor niemand meer zorgen, ook niet voor mezelf. Ik voelde dat ik even weg moest, afstand nemen om mezelf weer terug te vinden.’

Dat lukte tijdens een retraite in Frankrijk, met yoga, gezond eten en meditatie. “De retraite was een soort reset”, zegt ze. “Ik begon mijn lijf weer te voelen doordat ik alles met volledige aandacht deed. Voor die tijd was ik een wandelend hoofd. Nu leerde ik weer contact te maken met mijn lichaam. Mijn geopereerde borst voelde voorheen niet als van mij en ik durfde hem nauwelijks aan te raken. Die week voelde ik me voor het eerst weer heel.”

Het roer ging om

Eenmaal thuis besloot ze het roer helemaal om te gooien. ‘Ik ging gezonder eten, begon met yoga, meer bewegen, meer ontspannen. Ik ging weer zelf koken met voornamelijk natuurlijke ingrediënten en begon mijn eigen moestuin. Ik nam afscheid van mijn drukke baan in het onderwijs, begon te lezen over gezonde voeding en volgde verschillende opleidingen tot natuurvoedingsadviseur en hormooncoach.’

Inmiddels weet ze heel veel over voeding en manieren waarop het kan helpen je lichaam te ondersteunen. Achteraf is het bizar hoe weinig aandacht daarvoor is in het ziekenhuis, vindt ze. ‘Het enige wat ik daar te horen kreeg was dat ik het best vette dingen zoals saucijzenbroodjes kon eten na de chemo, omdat dat goed was voor je maag.’

‘Het verwijderen van de implantaten was de beste keuze ever’

Ondanks het feit dat ze veel gezonder was gaan leven, kreeg Myrthe drie jaar na de operatie allerlei vreemde klachten: pijn in haar gereconstrueerde borst, energiedips, last van haar darmen en steken in haar been. Onderzoek leverde niks op, maar zelf vermoedde ze dat het door de implantaten kwam. Ze moesten eruit, besloot ze. Lees hier meer over de gevaren van siliconen prothesen.

Ze liet ook haar rechterborst preventief verwijderen. ‘Ik wilde niet meer elk jaar de straling en de stress van een mammografie. Direct na de operatie wist ik dat ik de juiste beslissing voor mijn lijf had genomen. Ik had altijd last van die prothesen gehad, ze irriteerden en drukten op mijn borstbeen. Na de operatie was die druk verdwenen, een verademing.’

‘Zelfherstellend vermogen is heel groot’

Eens per jaar gaat ze voor controle naar de oncoloog en eens per vier maanden naar de dermatoloog. ‘Lange tijd hing de kans dat ik weer ziek zou worden als een Zwaard van Damocles boven mijn hoofd’, zegt ze. Maar zo voelt het inmiddels allang niet meer. ‘Het feit dat ik nu veel gezonder en bewuster leef, veel rust neem, mijn eigen groenten verbouw en voornamelijk nog dingen doe die me energie opleveren, draagt daaraan bij. Ik heb gezien hoe groot het zelfherstellend vermogen van mijn lijf is, als ik er maar goed voor zorg.’

Ze is onlangs vijftig geworden. ‘Een halve eeuw! Dat vind ik fantastisch!’, zegt ze. ‘Ik voel me goed dankzij mijn leefstijl. En ik ben heel blij dat ik mijn ervaring en kennis nu aan anderen kan overdragen. Behalve het voedingsspreekuur ben ik in juni ook actief als voedingsdeskundige tijdens de leefstijltraining die MMV aanbiedt aan mensen met kanker. Het lijkt me heel waardevol om mensen die ziek zijn en die op zoek zijn naar handvaten voor hun gezondheid en herstel, te adviseren en inspireren met mijn ervaring, kennis en kunde.’

Ontmoet Myrthe op 8 juni. Meld je hier aan voor de ledendag in Bunnik.