Zilvervliesrijst is een vaste waarde in zowel het Moerman- als het NTTT-dieet. En dat om goede redenen. Net als bij alle andere granen bevatten vliezen en kiemen stoffen die ook de mens goed kan gebruiken. Met name de vitaminen in zilvervliesrijst krijgen daarvoor de credits. Japans/Chinees onderzoek vraagt echter aandacht voor een molecuul met een nog bredere werking.
Sinds de Nederlandse arts Christiaan Eijkman in 1929 een Nobelprijs ontving voor de ontdekking dat de ziekte beriberi het gevolg was van onvolwaardige voeding, heeft het omhulsel van de rijstkorrel een onverwoestbaar gezondheidsimago. Desalniettemin wordt rijst nog altijd hoofdzakelijk wit gegeten. Dat komt omdat witte rijst beter houdbaar is en omdat mensen het eenvoudigweg lekkerder vinden.
Het werk van Eijkman en de biochemicus Frederick Hopkins leidde tot de ontdekking van vitamines, waaronder de ‘anti-beriberifactor’ B1 (thiamine). De olierijke kiem bevat – net als tarwekiemolie – ook E-vitaminen. En het jasje van de rijst heeft diepe zakken, blijkt uit onderzoek dat onlangs verscheen in de International Journal of Molecular Sciences. Het gaat om een verbinding waarvan de afkoring Nederlandstaligen bekend in de oren klinkt: CAF.
Het molecuul combineert de vorm van een polyfenol en een fytosterol en behoort tot een groep (y-oryzanolen) die de onderzoekers een grote farmacologische toekomst toedichten. Om een lang verhaal kort te maken hebben ze laten zien dat CAF cellen beschermt tegen de oxidatieve stress van waterstofperoxide. Onder meer door hun weerstand te vergroten door activering van NRF-2 signalering in de voor het onderzoek gebruikte levercellen van muizen.
Supplement
‘Omdat CAF overvloedig aanwezig is in de hele rijstkorrel’, schrijven de auteurs, ‘zou deze studie een biologisch basis kunnen verschaffen voor de ontwikkeling van op CAF gebaseerde nurtriceuticals in de voedselindustrie.’ Om vervolgens de voor de hand liggende beperkingen van hun studie op te sommen. Dat zijn er voldoende om elk supplement dat binnen vijf jaar op de markt komt met een gezond wantrouwen te benaderen.
Niet in de laatste plaats door de literatuur waar de auteurs zelf naar verwijzen. Ze wekken namelijk de indruk dat de consumptie van bruine – in plaats van witte – rijst leidt tot gewichtsafname en betere cholesterol- en glucosewaarden. De systematische review en meta-analyse van klinische onderzoeken waar ze naar verwijzen, vond echter alleen een minimaal gewichtseffect en concludeert:
‘In tegenstelling tot bruine rijst is aangetoond dat voorgekiemde bruine rijst het lichaamsgewicht significant verlaagde en het lipidenprofiel (bloedvetten) en de nuchtere bloedsuikerwaarden verbeterde ten opzichte van witte rijst.’ Om daar voor alle duidelijkheid aan toe te voegen: ‘Overeenkomstig zijn onze resultaten een indicatie dat voorgekiemde bruine (‘zilvervlies’) rijst meer effect heeft dan bruine rijst.’
Ook in volwassenen met diabetes type 2 of pre-diabetes zijn de uitkomsten voor bruine versus witte rijst niet anders, toont deze recente meta-analyse van zeven gerandomiseerde klinische studies met in totaal 417 deelnemers. Behalve een gemiddelde gewichtsafname van 2,2 kilo en een lichte stijging van het HDL (het goede cholestorol) waren er geen effecten op bloeddruk, ‘slechte vetten’ en suikerhuishouding.
Pleidooi voor kiemen
Op korte termijn is dus alleen een lichte gewichtsafname te verwachten. Het ligt voor de hand dat ‘volkoren rijst’ door de betere verzadiging en de extra nutriënten op langere termijn positief bedraagt aan de gezondheid. Maar als dit het beste bewijs is dat de auteurs kunnen vinden voor de gezondheidsvoordelen van bruine rijst dan is hun onderzoek bij nadere beschouwing vooral een pleidooi voor het kiemen van zilvervlies rijst.
Los van de gezondheidsvoordelen is voorkiemen een praktische methode waarmee consumenten de kiemkracht en daarmee ook de kwaliteit van hun gedroogde voedingsmiddelen kunnen testen. Alle zaden en peulvruchten zijn in principe te kiemen. En het gebeurt op dezelfde manier als in dit artikel over broccolikiemen beschreven.
Beeld: Wikipedia
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
