Meer dan de helft van de door industrie gesponsorde klinische studies die concluderen dat de behandelde deelnemers langer leefden, zitten ernaast. Dat blijkt uit een analyse van 362 klinische studies naar de resultaten van experimentele kankerbehandelingen. Omgekeerd was slechts een procent van de studies fout-negatief.
Bij 87 procent van de onderzoeken leidde de behandeling niet tot een langer leven voor de deelnemers. ‘Zijn te veel fase III klinische kankerstudies opgezet om te falen?’, kopt het persbericht op de website van het National Comprehensive Cancer Network (NCCN). De alliantie van 31 gerenommeerde kankercentra in de VS vestigt daarmee de aandacht op de publicatie van de analyse, die eerder dit jaar verscheen in de Journal of the NCCN.
‘Ons onderzoek belicht de noodzaak efficiënter te identificeren welke nieuwe therapieën fase III-onderzoek waard zijn’, zegt eerste auteur Changyu Chen die onder meer verbonden is aan Harvard Medical School. Fase III-studies zijn onderzoeken waarbij een nieuw middel of een nieuwe combinatie van bestaande middelen voor het eerst op patiënten getest wordt. Ook als een fabrikant een bestaand medicijn voor een andere soort kanker, of een andere aandoening, wil laten registreren voor commercieel gebruik dan is een fase III-studie gevraagd.
De resultaten die Shen en zijn collega’s onder de loep namen, waren van studies die tussen 2007 en 2018 liepen. Deze betroffen hoofdzakelijk behandelingen tegen long-, borst- en bloedkankers en kankers van het spijsverteringstelsel. Studies met minder dan honderd deelnemers werden niet meegenomen.
Te hoge verwachtingen
Volgens de auteurs is hun analyse de eerste die onderscheid maakt naar fout-positieve, fout-negatieve en werkelijk negatieve studies; waar het een ‘klinisch betekenisvol’ resultaat betreft als de ‘algemene overleving’. Of behandelde patiënten op dat punt een voordeel hebben ten opzichte van patiënten uit de controlegroep, is niet zomaar op te lossen door strengere statistische grenzen te trekken concluderen, stelt Shen.
‘Een betere strategie is om te beginnen het hele besluitvormingsproces dat leidt tot experimentele onderzoeken te heroverwegen.’ Shen zegt dat het onderzoek ‘toont dat veel medicijnen met ‘positieve’ fase III-studies uiteindelijk kleinere voordelen kunnen hebben dan verwacht’.
Dat dit waarschijnlijk inderdaad het geval is, blijkt uit promotieonderzoek dat Christina Cramer – Van der Welle hier naar uitvoerde en waarover MMV eerder berichtte. Daaruit blijkt dat Nederlandse ziekenhuizen er zelden in slagen de goede resultaten te repliceren op basis waarvan nieuwe kankermedicatie de markttoelating verdiende.
De publicatie van Chen en collega’s is tot 10 december 2021 vrij beschikbaar en te downloaden.
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
