Hoe hoger de leeftijd, hoe groter de kans op botbreuken en hoe negatiever de impact daarvan op de gezondheid. Goede kans dat deze ellende zich door dagelijkse consumptie van groene bladgroenten laat voorkomen. Dat suggereert een studie onder oudere Australische vrouwen.
Boerenkool, snijbiet, sterrenkers, spinazie, andijvie en raapstelen zijn grootleveranciers van vitamine K1. Een ons van deze groenten bevat tussen 400 en 800 microgram K1, goed voor een aantal keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Deze ligt in Australië op zestig en in Nederland op zeventig microgram per dag. Onderzoek door de Edith Cowan University doet vermoeden dat de huidige aanbeveling voor dit micronutriënt te laag is om de botten van oudere vrouwen gezond te houden.
De onderzoekers doken in de data van 1.374 vrouwen uit de stad Perth en omgeving en rekenden uit hoe hoog hun dagelijkse inname van vitamina K1 uit voedsel was. Deze schattingen werden ondersteund door de toestand van een botproteïne die als biomarker voor de vitamine K-status geldt. De deelnemers waren 70-plus en in 14,5 jaar tijd kwamen 404 van hen met botbreuken in het ziekenhuis terecht, waarvan 153 heupfracturen.
Het kwart van de vrouwen met de laagste inname kreeg dagelijks minder dan 61 microgram vitamine K1 binnen. In de groep met de hoogste inname was dat meer dan 99 microgram. In vergelijking tot de groep met de laagste K1-inname, lag het risico op botbreuken onder de vrouwen met de hoogste inname 39 procent lager en het risico op een gebroken heup was zelfs 49 procent lager. Dat effect was onafhankelijk van de vitamine D-status, valt te lezen in de samenvatting van de onderzoeksresultaten in Food & Function.
Op de website van zijn universiteit zegt eerste auteur Marc Sim dat de gevonden associaties ook overeind blijven na correctie voor nog meer erkende risicofactoren zoals bmi (body mass index), calcium inname en ziekte.
‘Eerder onderzoek wees op een kritische rol bij de carboxylatie van vitamine K-afhankelijke botproteïnen zoals osteocalcin, waarvan wordt aangenomen dat het de stevigheid van de botten verbetert.’ Sim wijst op klinisch onderzoek door zijn universiteit dat er op wijst dat minder dan honderd microgram K1 te weinig is om dit proces goed te doen verlopen. ‘Daarnaast zou deze vitamine ook de botgezondheid kunnen bevorderen door verschillende bot-absorberende stoffen te remmen.’
Spierkracht
Van dezelfde universiteit – en grotendeels dezelfde onderzoekers – kwam vorig jaar een studie over het positieve verband tussen de consumptie van groene bladgroenten en spierkracht. In een cohort van een kleine vierduizend Australische mannen en vrouwen van middelbare leeftijd, stelden ze vast dat dagelijkse consumptie van groene bladgroenten samenging met krachtiger beenspieren en een hoger wandeltempo. Dit verband bleef ook bestaan na correctie voor fysieke activiteit.
Verantwoordelijk voor dat effect, meenden de onderzoekers destijds, zou het nitraat in de groenten kunnen zijn. In dit artikel bericht MMV over die studie en over de verschuivende aandacht binnen deze onderzoeksgroep van nitraat richting vitamine K1.
En vitamine K2 dan?
Waar het Voedingscentrum vitamine K tot nu slechts ‘mogelijk ook voor de aanmaak van botten’ acht, daar hoeven de meeste wetenschappers die zich met het onderwerp bezig houden niet meer overtuigd te worden. Zo ook de Autraliërs van de Edith Cowan University. In deze publicatie uit 2020 die wel als volledige tekst beschikbaar is gaan ze in op de rol van vitamine K op de kalkhuishouding. Het is vitamine K2 dat de daarvoor verantwoordelijke proteïnen reguleert, schrijven ze. Dat de K1 uit groenten toch positief bijdraagt, komt omdat de vitamine in de darm door bacteriën tot K2 kan worden omgezet.
Voor een voldoende beschikbaarheid van K2 hoeven we ons niet uitsluitend op onze darmbacteriën te verlaten. Het komt ook in gefermenteerde voeding zoals zuurkool, kefir, biogarde en karnemelk voor. Kampioen K2 is natto. Een ons van deze gefermenteerde sojabonen bevat er 1000 microgram van. Verder zit het in kaas en eigeel. Volgers van het Moerman- en NTTT-dieet krijgen dus voldoende K2 binnen.
Lees voor meer achtergronden en wetenschappelijke referenties deze column van Frits Muskiet over de verwevenheid van vitamine D en K.
Foto: Pixabay
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
