Waterlinzen, beter bekend als eendenkroos, mag na uitvoerig onderzoek door Wageningen University & Research (WUR) in Europa als groente verkocht worden. Het plantje is eiwitrijk, bevat veel vitamines en mineralen en heeft het in zich een even smakelijke als gezonde aanvulling op de voeding te worden. Producenten staan te trappelen, maar te verkrijgen in de winkels, is het nog niet. Is thuis kweken een optie?
De potentie van Lemna gibba en Lemna minor als eiwitrijke bladgroente is reusachtig. Het kleine plantje heeft weinig voedingstoffen nodig, helemaal geen bestrijdingsmiddelen, het groeit op stilstaand water en doet dat razendsnel door zich elke vijf dagen te splitsen. Dat maakt het mogelijk één tot twee keer per week te oogsten. Als leverancier van eiwitten is eendenkroos de regerend kampioen plantaardige eiwit ruimschoots de baas: per hectare ruim zes keer zo veel eiwit aanwezig in de totale oogst als bij soja. Bij een ‘perfecte balans aan essentiële aminozuren’, valt op de website van WUR te lezen.
Van soep tot stamppot
Het waterplantje is rijk aan vitamines, mineralen en carotenoïden. Onderzoek met proefpersonen wees uit dat de groente bovendien in de smaak valt, en goed verteerd en verdragen wordt. De gerechten die de proefpersonen en smaakpanels bij de WUR kregen voorgezet, geven een idee van de veelzijdige toepassing van waterlinzen: soep, quiche, lasagne, pesto, stamppot, ravioli. ‘Waterlinzen smaken naar bladgroente, een beetje nootachtig, en hebben een bite terwijl ze zo klein zijn’, zegt dr. Ingrid van der Meer, senior onderzoeker bij Wageningen University & Research die dit onderzoek geïnitieerd en geleid heeft, en ook de aanvraag voor Europa ingediend heeft.
Na jarenlang onderzoek door Van der Meer en collega’s gaf de Europese voedsel- en warenautoriteit EFSA onlangs goedkeuring om Lemna minor en Lemna gibba als groente op de markt te brengen. Want hoewel een Nederlands kruidenboek al in 1644 gewag maakt van ‘Water Linsen oft Enden Groen’, beschouwt de EFSA het plantje als een Novel Food. Nieuwe voedingsmiddelen zijn voedingsmiddelen die geen ‘consumptiegeschiedenis’ van betekenis hebben.
Met de toelating kan daar dus verandering in komen. Punt is alleen: er is nu nog geen afzetmarkt. Telers zijn geïnteresseerd, maar gaan alleen starten met telen als ze hun product aan de voedingsindustrie of de retail kwijt kunnen. En die wacht eerst op de goedkeuring, en natuurlijk op de vraag van de consument. Waterlinzen zijn voorlopig dus nog niet te koop, maar wel binnenkort bij restaurants te krijgen. Is thuis kweken een optie?
Aan de experts overlaten
Nee, dat raad ik ten stelligste af’, zegt Van der Meer aan de telefoon. ‘Lemna moet echt hygiënisch geteeld worden, en wat er aan mineralen en micro-organismen aanwezig mag zijn van de EFSA, luistert heel erg nauw. Dat moet door professionele telers gebeuren die de technische mogelijkheden hebben om de teelt goed te controleren, en om de groente die ze geteeld hebben te laten analyseren op alle specificaties zoals vastgesteld door de EFSA, waaronder bacteriegroei. Als mensen buikloop krijgen, door bacteriën of een verkeerd draadalgje, dan bestaat het risico dat waterlinzen een slechte naam krijgen.’ En dat zou bijzonder spijtig zijn van de tien jaar onderzoek die tot nu toe geïnvesteerd is om de nieuwe groente voor iedere consument beschikbaar te krijgen.
Daar komt bij dat waterlinzen, de naam zegt het, op water groeien. Dat maakt het een compleet anders verhaal dan zaad kiemen. Van der Meer: ‘Kiemgroenten halen hun voeding uit het zaadje. Waterlinzen moeten het doen met wat er in het water zit. Dat luistert nauw, want ze zijn heel goed in het opnemen van stoffen. Ook stoffen die je niet wilt, of waar je niet teveel van wilt.’
Laat de teelt van waterlinzen dus aan de professionals over, is de boodschap. En koop het zodra het in de winkel ligt. Want behalve het hoge eiwitgehalte – twee keer zo hoog als spinazie – barst het van de gezonde inhoudsstoffen. ‘Net als andere bladgroenten bevat waterlinzen veel vitamines en mineralen, maar ook carotenoïden en flavonoïden. Twee relatief zeldzame flavonoïden springen er uit, daar willen we graag verder onderzoek aan doen.’ Daarnaast hopen Van der Meer en haar collega’s bedrijven te kunnen ondersteunen bij een succesvolle marktintroductie van waterlinzen.
‘We zijn in contact met telers en retailers en proberen die aan elkaar te koppelen. Belangstelling is er zeker. Ook omdat we hebben aangetoond dat je waterlinzen net als spinazie kunt invriezen. En onbewerkt blijft het langer vers dan gesneden en verpakte sla. Een voldoende lang plankleven is voor retailers een eerste voorwaarde.’
Beeld boven: Lemna gibba is met een doorsnee van een halve centimeter wat groter dan Lemna minor, Wikipedia.
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
