Een zelfgemaakte smoothie met vruchten en groenten is lekker en gezond. Maar sommige combinaties zijn vanuit voedingskundig oogpunt een minder goed idee. Een aantal vruchten bevat namelijk een enzym dat flavanolen – een hele categorie gezonde stoffen – razendsnel afbouwt. Dat blijkt uit onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van California Davis.
Het enzym in kwestie is polyfenoloxidase (PPO). Zoals de naam al zegt oxideert het – bepaalde categorieën – polyfenolen. Het zichtbare effect daarvan is dat het vruchtvlees bruin kleurt bij contact met zuurstof. Vooral bananen, appels, peren en avocado’s bevatten er veel van. Voordeel van dit proces is dat het bruine laagje beschermt tegen ziekmakende micro-organismen. Een nadeel is dus dat daarbij ook veel flavanolen sneuvelen.
Flavanolen – of Flavan-3-olen – zijn een subgroep van de flavonoïden en bevatten op zichzelf weer verschillende groepen plantstoffen die onder meer veel voorkomen in groene thee, cacaobessen, pruimen, druiven, tuinbonen, gerst, boekweit, maar ook in kruiden, bijvoorbeeld Sint-janskruid.
Oxidatieve activiteit
Onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Californië Davis, gepubliceerd in Food & Function laat zien dat banaan onder laboratoriumomstandigheden het grootste vermogen had om flavanolen te oxideren. Een onverwachte tweede plek was weggelegd voor het loof van bieten. Appels kwamen op de derde plek; op afstand gevolgd door peren en bieten.
Avocado’s, die in de keuken toch snel bruin kleuren, vertoonden een verwaarloosbaar kleine activiteit – vergelijkbaar met komkommer. Voor de receptuur van smoothies is het wellicht handig om te weten dat van mango nauwelijks, en van cacao, sinaasappel, ananas, boerenkool en spirulina helemaal geen ‘PPO-activiteit’ meetbaar was.
Wat doet een smoothie met banaan in het lichaam?
Elf gezonde vrijwilligers kwamen meerdere keren naar het laboratorium om de effecten te meten van verschillende smoothies op de biologische beschikbaarheid van flavanolen. Daartoe stelden de onderzoekers de hoeveelheden van twee flavanolmetabolieten in het bloed. Na consumptie van flavanolrijke drankjes gemaakt van bessen (vijftig gram van zowel blauwe en zwarte bes, bramen en aardbeien), stegen de bloedwaarden flink. Maar dronken de deelnemers dezelfde smoothie, en direct daarna een drankje met 175 gram rijpe banaan, kwamen deze hoeveelheden gemiddeld 37 (plus/min 6) procent lager uit.
Dat effect was dus zonder dat de PPO-enzymen de kans hadden gehad zich voor de aankomst in de maag met de flavanolen te mengen. Kregen ze die kans wel, doordat de banaan aan de bessensmoothie was toegevoegd, liep het gehalte flavanolen razendsnel terug. Na tien minuten was zestig procent ervan al verdwenen en na een uur nagenoeg alles.
De auteurs concluderen: ‘De biologische beschikbaarheid van flavan-3-ols, en hoogstwaarschijnlijk ook die van andere polyfenolen uit voeding, kan substantieel gereduceerd worden door de gelijktijdige consumptie van producten die veel PPO bevatten.’
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
