Door Covid-19 en personeelstekort nam de deelname aan het bevolkingsonderzoek borstkanker vorig jaar met bijna de helft af naar ruim een half miljoen. Het aantal doorverwijzingen naar aanleiding van de mammografie daalde ook, maar minder.
Dat blijkt uit de Monitor bevolkingsonderzoek borstkanker van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). De voorlopige cijfers tonen dat in het pandemiejaar 14,5duizend vrouwen naar het ziekenhuis werden doorverwezen voor nader onderzoek. In 2019 waren dat er nog 22duizend. Van deze vrouwen kregen uiteindelijk 6.362 de diagnose borstkanker schrijft het IKNL.
Het totale aantal borstkankerdiagnoses telde in 2019 op tot ruim 17duizend. De voorlopige stand voor 2020 staat op 15duizend diagnoses. Over het eventuele effect van het gehalveerde aantal mammografieën op de sterfte aan borstkanker, valt pas over jaren iets te zeggen. Het Landelijke Evaluatie Team Bevolkingsonderzoek (LETB) rapporteert periodiek over de (kosten)effectiviteit van de screenings.
Over de laatst geëvalueerde periode (van 2004 tot 2014) schatte het LEBT in 2019 op basis van modelberekeningen dat van elke honderdduizend gescreende vrouwen er 32 aan borstkanker kwamen te overlijden. Zonder screening overleden er veertien vrouwen meer aan borstkanker. ‘Er is veel discussie en onduidelijkheid over de omvang van overdiagnostiek en overbehandeling van met name DCIS’, schrijft het team in de laatste evaluatie.
DCIS – ductaal carcinoma in situ – is benaming voor niet-invasieve tumorcellen die zich in veel gevallen beperken tot het klierweefsel van de borst. Van de jaarlijks circa 2500 ontdekte gevallen van DCIS komen er 1.500 bij een screening aan het licht. Het team schat dat ‘rond vijftig procent van de vrouwen met DCIS overgediagnosticeerd en overbehandeld wordt’. De behandeling bestaat uit amputatie van de borst of een borstsparende operatie.
Ook over het screenen van vrouwen van zeventig-plus is veel discussie. MMV berichtte daar recent over naar aanleiding van een analyse van Leidse wetenschappers die gepubliceerd werd in de Britsh Medical Journal.
Personeelstekort
Ook aan de andere twee bevolkingsonderzoeken naar kanker lag de deelname vorig jaar lager. Van de 2,2 miljoen mensen grote doelgroep voor darmkankeronderzoek, kregen er 1,8 miljoen een uitnodiging. En aan de uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker gaf vorig jaar de helft van de vrouwen gehoor. Dat kwam neer op 300duizend onderzoeken. In 2019 kwam 57 procent van de uitgenodigde vrouwen opdagen.
De lagere deelname aan het bevolkingsonderzoek naar borstkanker is slechts ten dele aan de pandemie te wijten. Al langer is zijn er problemen voldoende gekwalificeerd persoon te organiseren. Daarom besloot staatssecretaris Blokhuis vorig jaar het aantal uitnodigingen de komende jaren terug te brengen.
“Trailer ‘Bevolkingsonderzoek'” by DennisM2 is marked with CC0 1.0
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
