Amerikaanse wetenschappers verbeterden de werking van immuuntherapie in proefdieren met probiotica en tryptofaan. Met hun werk hopen ze meer onderzoek uit te lokken naar de mogelijkheden van voeding op het immuunsysteem en de uitkomsten bij kanker. ‘Ik denk dat het patiënten in hun kracht zet dat ze enige controle over hun behandelingsweg hebben.’
Een team van de universiteit van Pittsburgh (VS) rapporteert in vakblad Cell – samenvatting – dat oraal toegediende melkzuurbacteriën vanuit de darm naar de tumoren (melanomen) verhuisden, daar het micromilieu koloniseerden en zich handhaafden. Bij de proefdieren die de bacteriën hadden gekregen sloeg de immuuntherapie (in de vorm van immuun checkpuntremmers) beter aan en ze leefden langer dan de controlegroep.
In een reeks experimenten toonden de wetenschappers aan dat het effect afhing van een stofje dat de bacteriën produceerden uit het aminozuur tryptofaan. Daarnaast versterkte tryptofaanrijke voeding het anti-tumoreffect van de immuuncellen van zowel de melkzuurbacteriën als de immuun checkpuntremmers.
In menselijke melanoompatiënten bleek het bewuste stofje – een tryptofaancataboliet met de afkorting I3A – ook samen te hangen met de effectiviteit van de behandeling met checkpuntremmers.
Ook in andere kankers effectief
Het nieuwsbericht op de website van het medisch centrum van de universiteit geeft nog meer details. Zo deden de melkzuurbacteriën hetzelfde kunstje in muismodellen van adenocarcinoom, fibrosarcoom en borstkanker.
Uiteraard zijn de onderzoekers benieuwd naar de diagnostische en therapeutische waarde van I3A in mensen. Marlies Meisel, die als immunoloog bij het onderzoek betrokken is, betoont zich in elk ‘opgewonden’ over het idee dat in klinische studies te onderzoeken.
Kankerremmend dieet in een ‘holistische benadering’
Of mensen net als de proefdieren baat zouden hebben bij een tryptofaanrijk dieet is eveneens klinisch onderzoek waard, zegt Meisel. ‘Onze publicatie dient niet als een dieetaanbeveling, maar als een startschot: Wij hopen dat het meer studies initieert naar de invloed van voeding op het immuunsysteem en de uitkomsten bij kanker.’
Meisel, die binnen het kankercentrum van het universiteitsziekenhuis verbonden is aan het ‘Kankerimmunologie en immuuntherapieprogramma’, stelt dat haar groep wil begrijpen of ‘holistische benaderingen’, zoals voeding en beweging, de effectiviteit van immuun- en andere therapieën kan verbeteren.
‘Ik denk dat het patiënten in hun kracht zet als ze zelf hun leefstijl kunnen veranderen – uiteraard na zorgvuldige klinische afweging – en zo enige controle over hun behandelingsweg hebben. Liever dan volledig te zijn overgeleverd aan de genade van het gezondheidszorgsysteem.’
Voeding bij kanker
De studie van Meisel en haar collega’s is zeker niet de eerste die een verband toont tussen voeding en/of nutriënten en kankeruitkomsten. Nederlandse wetenschappers rapporteerden onlangs een lagere kans op de terugkeer van blaaskanker bij patiënten met gezondere eet en leefgewoonten. Specifiek betrokken op de behandeling met immuun checkpuntremmers berichtte MMV van een Nederlandse studie die toonde dat de therapie beter aansloeg bij mensen die gezonder aten. In de nieuwste Uitzicht staat een interview met de onderzoekers.
Ook zij wijzen op de noodzaak van klinische studies om het oorzakelijk verband tussen voeding en behandeluitkomsten definitief vast te stellen. Maar dat neemt uiteraard niet weg dat de patiënt van nu daar niet op hoeft te wachten. In tegenstelling tot het experimenteren met medicijnen, brengt gezond eten, bijvoorbeeld volgens het Moerman/NTTT-dieet, geen extra risico’s met zich mee.
Tryptofaan en Lactobacillus reuteri
Hoewel de studie van Marlies Meisel zich toespitst op het aminozuur tryptofaan en het gebruik ervan door de melkzuurbacterie Lactobacillus reuteri, lijkt het niet direct nodig van beide zoveel mogelijk binnen te krijgen. De aanbevolen dagelijkse inname ligt, afhankelijk van het lichaamsgewicht, tussen een kwart en een halve gram per dag. Met twee eieren is die hoeveelheid al bijna bereikt. Haver, peulvruchten, zaden, haver, kaas en amandelen bevatten er per ons nog meer van dan eieren.
Als gevolg van de breed gedocumenteerde gezondheidsbevorderende eigenschappen ervan, bevatten de meeste probiotische supplementen Lactobacillus reuteri. Deze veel voorkomende melkzuurbacterie is normaal gesproken al in de darmflora aanwezig. Gezonde, gevarieerde voeding bevordert de darmgezondheid en de aanwezigheid van gunstige buikbacteriën.
Speciaal zij daarbij gewezen op de rol van rauwe, gefermenteerde voeding. Deze studie uit 2020 vond bijvoorbeeld dat de consumptie van kefir leidde tot grotere aantallen L. reuteri.
Beeld: Wikimedia. Havervlokken behoren tot de vele plantaardige leveranciers van tryptofaan
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief