Hersenen gedijen in de buitenlucht. Ze groeien letterlijk als ze veel tijd buiten doorbrengen, toont mri-onderzoek. In potentie relevant voor hoe we ons voelen en gedragen, concluderen onderzoekers van het Max Planck Instituut in Berlijn. De resultaten zijn ‘aanvullend bij het anekdotische bewijs van wandelen als bevorderend voor stemming en gezondheid.’
Het waargenomen effect bleek zich bij de proefpersonen voor te doen onafhankelijk van hun vochtinname, fysieke activiteit, vrije tijd en het aantal uren zon. Uit de MRI-beelden van de hersenen bleek tijd die buiten werd doorgebracht samen te gaan met een groter volume grijze stof. Deze toename deed zich voor op een specifieke plek: de zogeheten rechter dorsolaterale prefrontale cortex.
Gemiddeld bedroeg de volumegroei drie procent. Dat komt volgens de auteurs van het onderzoeksartikel, vorige week open access gepubliceerd in The World Journal of Biological Psychiatry, overeen met wat andere leefstijlinterventies bewerkstelligen. Fysieke en cognitieve training laten de grijze massa in deze hersenregio met twee tot vijf procent groeien.
De auteurs wijzen erop dat het bijzonder nuttig zou zijn als vervolgonderzoek keek naar de cognitieve effecten als meer tijd buiten wordt doorgebracht. ‘Aangezien psychiatrische stoornissen consequent geassocieerd zijn met prefrontale tekortkomingen, zou ‘buitentijd’ op recept wel eens behulpzaam kunnen zijn bij het tegengaan van deze neurale toestand en de stemming verbeteren.’
Vorm van de dag
Bij hun eigen proefpersonen ging meer buitentijd inderdaad samen met een betere stemming. Maar dat zegt voor een geneeskundige toepassing niet al te veel. Ten eerste omdat ze jong en gezond waren. Bovendien waren het er maar zes. Van elk van hen werd over een periode van ruim een half jaar tussen veertig en vijftig mri-scans van de hersenen gemaakt. Bij de analyse daarvan viel op dat zich soms van dag tot dag veranderingen in de structuur van de hersenen voordeden.
‘Dat is tegenstrijdig met de aanname dat metingen als deze over het algemeen een relatief stabiele structuur laten zien. Steeds meer waarnemingen wijzen echter in de richting dat dit soort wijzigingen in de hersenen zich in een periode van uren kunnen voordoen.’ Goed nieuws voor mensen die als stadse huismus zijn opgegroeid. Want ‘deze uitkomsten gaan duidelijk verder dan studies die dit soort variaties koppelen aan langdurige blootstelling aan bepaalde omgevingen’.
Groen of grijs?
In bovenstaande studie deed het positieve effect op de hersenen zich voor, onafhankelijk van de hoeveelheid stappen die de proefpersonen zetten. GPS-data van hun omzwervingen was niet beschikbaar. Dus waar deze stedelingen zich bevonden als zij buiten waren, in bebouwde omgeving of in het groenere delen van Berlijn, kon niet worden vastgesteld. Het zou fijn zijn als toekomstig onderzoek dit wel doet en het zo mogelijk maakt invloeden te onderscheiden van de grijze ruimte – inclusief luchtvervuiling – en de groene ruimte.
Ondertussen wijzen de auteurs op twee recent verschenen meta-analyses die concluderen dat natuurbeleving een positieve invloed kan hebben op functies die gelinkt zijn aan de prefrontale cortex: cognitieve flexibiliteit en werkgeheugen. Zelfs als deze beleving afkomstig is van film en video.
Extra voordelen van (hard)lopen
Ook als het zou kloppen dat bewegingloos buiten zijn voldoende is om het volume van de voorste hersenen te doen toenemen, laat dat onverlet dat actieve beweging meer voordelen heeft. Naar aanleiding van het nieuws dat sneller lopen positief gelinkt is aan de overlevingskansen bij kanker, berichtte MMV eerder over een experiment dat toonde hoe botweefsel onder invloed van belasting extra immuuncellen produceert.
Sportieve beweging blijkt ook allerlei onverwachte invloeden op de eetlust uit te kunnen oefenen. Daarbij gaat een betere lichamelijke conditie samen met een lagere kans op depressieve klachten én kanker. Kortom, beweging is een kans om niet te laten lopen . Liefst in de frisse buitenlucht dus en in het groen.
“Cherry Picking” by pbemjestes is licensed under CC BY 2.0
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
