De meeste in de oncologie gangbare behandelingen tegen borstkanker, verhogen het risico op hart- en vaatziekten. Op zoek naar gemakkelijk haalbare leefstijlinterventies, bestudeerden Canadese onderzoekers het effect van tijdbeperkt eten op dit risico. Gemiddeld genomen daalde dat. De kwaliteit van de voeding bleef buiten beschouwing.
‘Cardiotoxisch’ noemen de auteurs van het onderzoeksverslag in CardioOncology de behandeling van borstkanker met anthracyclines. Daarbij verwijzen ze naar eigen onderzoek dat onder meer een toename toont van buikvet bij patiënten die met chemokuren van deze klasse behandeld worden. Deze toename en de metabole gevolgen ervan verklaren, tenminste voor een deel, het hogere risico dat borstkankeroverlevers lopen aan hart- en vaatziekten komen te overlijden.
Nabootsend vasten
Weet je de ‘cardiometabole’ gezondheid te verbeteren dan verminder je daarmee ook het risico op hartaanvallen en beroertes. Vermoedelijk is dat bij borstkankeroverlevers niet anders. Tijdbeperkt eten kan de cardiometabole gezondheid verbeteren, stellen de onderzoekers van de universiteit van Toronto, maar of dat bij kankerpatiënten ook werkt, is volgens hen nooit onderzocht. Behalve informatie over de werkzaamheid van tijdbeperkt eten, wilden ze ook weten of de mensen zich er aan kunnen houden en wat de bijwerkingen zijn.
Tijdbeperkt eten is de lichtste variant van nabootsend vasten. De andere variant is intermitterend vasten. Nabootsend of namaakvasten, de woorden zeggen het al, gaat aanzienlijk minder rigoureus in zijn werk dan het ouderwetse vasten. Geen week of langer afzien van noemenswaardige calorie-inname, maar net lang genoeg om de knop van metabole thermostaat op de spaarstand te draaien.
De onderzoekers kozen voor een regime waarbij de deelnemers binnen een tijdsvenster van acht uur mochten eten wat wilden en ook hoeveel ze wilden. De overige zestien uur was alleen zwarte koffie, thee en water toegestaan. Er werden 22 oudere vrouwen met overgewicht geselecteerd. Voorwaarden voor deelname waren onder meer dat ze één tot zes jaar geleden een cardiotoxische behandeling afgesloten hadden, geen suiker- of cholesterolmedicatie gebruikten en geen nachtdiensten draaiden.
De helft van de deelnemers had ook linkszijdige bestralingen achter de rug en op twee na slikten ze allemaal tamoxifen en/of aromataseremmers. Na instructie, bloedafname en medische testen werden ze naar huis gestuurd, waar ze twee maal daags via een app verslag deden en met regelmaat werden opgebeld. Na acht weken kwamen ze naar het ziekenhuis voor een herhaling van de eerdere onderzoeken.
Uit de gevarenzone
Uit alle informatie bleek dat het eetregime behoorlijk goed gevolgd en verdragen werd. De bijwerkingen waren licht (hoofdpijn en chagrijn) en van korte duur. Een afname van de vetvrije massa, zeg maar spieren, werd niet waargenomen. Noemenswaardig gewichtsverlies overigens ook niet. Ook al hadden de deelnemers dagelijks gemiddeld 450 calorieën minder tot zich genomen.
De winst zat ‘m met name in de afname van het inwendige buikvet (min 5 procent). De individuele verschillen tussen de deelnemers waren groot. Gemiddeld genomen waren er geen significante dalingen te zien in totaal cholesterol, LDL-cholesterol en bloeddruk. Maar op individueel niveau wel. Bij de start van de studie golden vijftien van de 22 volgens de Canadese richtlijnen van de Canadese cardiologen als metabool ongezond en rijp voor medicatie. Na de studie waren acht van hen gepromoveerd naar de categorie ‘laag risico’.
Mocht dat effect lang aanhouden en zich ook bij anderen voordoen dan ligt er een effectief alternatief klaar voor medicatie, waarbij calorieën tellen niet nodig is: ‘Borstkankeroverlevers met een dergelijk laag risico maken 38 procent minder vaak incidenten mee die het hart beschadigen dan ex-patiënten met een hoog risico.’
Tijd van de dag
In bovenstaande studie lag etenstijd tussen twaalf uur ‘s middags en acht uur ’s avonds. Deze keuze wordt niet toegelicht. Voor wat de vetverbranding betreft, verdient het echter geen aanbeveling het ontbijt over te slaan. Experimenteel onderzoek vond namelijk dat hetzelfde voedsel tot verbranding van meer lichaamsvet leidde wanneer het als ontbijt gegeten werd in plaats van als avondsnack.
Dit artikel gaat over de verschillende vormen van vasten en het effect daarvan op lichaamsgewicht. Daarbij wijst het op een studie die een positief effect vond van tijdbeperkt eten op borstkanker. Of beter gezegd een negatief effect bij een nachtelijke vast korter dan dertien uur: een met 36 procent hogere kans op een recidief binnen zeven jaar. Dit artikel gaat over dieronderzoek dat geen effect vond van een ketogeen dieet bij kanker, maar wel van calorierestrictie.
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
