Het 125-jarige bestaan van aspirine is aanleiding de preventieve waarde van dit op wilgenbast geïnspireerde medicijn nog eens onder de loep te nemen. Het verhoogde risico op bloedingen drukt op de balans tussen werking en bijwerking. Ierse onderzoekers zijn kritisch op de internationale richtlijn die het gebruik van aspirine ter voorkoming van hartinfarcten door gezonde senioren afraadt.
Vroeger gold het gebruik van lage doseringen acetylsalicylzuur – het ‘kinderaspirientje’ – als een gevalletje ‘baat het niet, dan schaadt het niet’. Dat veranderde een aantal jaar geleden, nadat grote placebogecontroleerde onderzoeken bijna net zoveel voorkomen cardiovasculaire incidenten registreerden als opgetreden extra bloedingen. Sindsdien wordt het preventieve gebruik alleen aangeraden aan mensen met een verhoogd risico op verstopte bloedvaten.
In vakblad Circulation wijst een team van de University of Galway op een zwak punt in de beoordeling van drie klinische studies, die aan de basis stonden van de richtlijnwijziging. Ongeveer vijftien procent van de ruim 47duizend studiedeelnemers slikten al aspirine voor ze aan de studie begonnen. Dat hadden er meer kunnen zijn maar een van de studies sloot de preventieve aspirineslikkers bij voorbaat uit.
Om die reden testen deze studies voornamelijk het effect op mensen die aspirine voor het eerst slikken en placebo. ‘Dit roept een belangrijke klinische vraag op: moeten mensen die al aspirine gebruiken daarmee stoppen?’ Om die vraag te beantwoorden ging het Ierse team aan de slag met de data van de 7.222 deelnemers die al voor aanvang van de studie gewend waren preventief aspirine te slikken.
Analyse van deze sub-groep wees uit dat de preventieve aspirinegebruikers die in het kader van de studie door loting in de placebogroep belandden, een hoger risico op hartaanvallen en beroertes hadden. Tegelijk bleek het risico op bloedingen niet verhoogd voor de gewoonteslikkers die bij de interventiegroep waren ingedeeld.
‘Onze bevindingen zouden het gevolg kunnen zijn van het feit dat volwassenen die al probleemloos aspirine gebruikten, van huis uit een lager risico op bloedingen als gevolg van de medicatie hebben’, zegt William McEvoy, professor preventieve cardiologie, op de website van universiteit. Deze uitkomsten zijn volgens hem tot nu toe het best beschikbare bewijs. ‘Totdat meer bewijs beschikbaar komt, lijkt het redelijk dat mensen die al veilig behandeld worden met lage doseringen aspirine daarmee door mogen gaan.’
Overigens zijn veranderingen in risico’s klein. In de berekeningen van McEvoy en collega’s steeg het risico op een hartaanval of beroerte onder de gewoonteslikkers die daarmee stopten, van 10,4 naar 12,5 procent. De relativering bij het verhoogde risico op bloedingen onder de ‘aspirinebeginners’ is echter ook van belang voor kankerpatiënten die acetylsalicylzuur slikken om de kans op een recidief te verlagen.
Aspirine bij kanker
Een meta-analyse van 118 observationele studies waarover MMV onlangs berichtte, rapporteert namelijk een twintig procent lager overlijdensrisico onder patiënten die aspirine slikten. Voor het voorkomen van kanker lijkt acetylsalicylzuur daarentegen niet van nut. Een placebogecontroleerde studie waarover MMV in 2020 berichte, suggereert zelfs contraproductieve uitkomsten van preventief aspirinegebruik.
Afbeelding van WikimediaImages via Pixabay
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief