‘Overleven begint bij gezonder leven en eten’, schrijven Jaap Seidell en Jutka Halberstadt in het Parool. Een ongezond eetpatroon kan volgens hen bijdragen aan een ongunstiger beloop van epidemieën. Wat kunnen we daar persoonlijk mee?
Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid, en universitair docent kinderobesitas Halberstadt geven op de opiniepagina een beknopt overzicht van risicofactoren voor het beloop van virusinfecties. Roken, hart- en vaatziekten, diabetes type 2, hoge bloeddruk en obesitas verhogen de kans op complicaties. ‘Voorlopige gegevens uit Italië en het Verenigd Koninkrijk laten zien dat dit ook het geval is bij een ongunstig of zelfs fataal beloop van Covid-19.’
Ook ondervoeding, tekorten aan ‘bepaalde voedingsstoffen’, gebrek aan beweging, slaaptekort en chronische stress maakt kwetsbaarder voor een virusinfectie schrijven de twee.
Seidell en Halberstadt zijn gespecialiseerd in overgewicht. Obesitas is een risicofactor omdat vetcellen ontstekingsbevorderende stoffen uitscheiden. Dat kan ‘leiden tot chronische laaggradige ontstekingen en daarmee tot een minder goed werkend immuunsysteem’. Ze wijzen er op dat antivirale middelen en vaccins in het geval van obesitas minder effectief zijn.
Daar komt bij dat mensen met ernstig overgewicht vaak een verminderde longfunctie hebben en daarmee een verhoogde kans op complicaties in die richting. Gemiddeld genomen is deze groep in geval van influenza langer ziek en ook langer besmettelijk.
Katan
In Op1 liet ook voedingswetenschapper Martijn Katan zich uit over het immuunsysteem. Volgens hem doen groenten er weinig toe ‘want je weerstand kan je niet opschroeven’. Kon dat wel zoals ‘bijvoorbeeld met die moderne kankergeneesmiddelen, dan gaat je weerstand zich ook tegen je eigen lichaam richten. Dan krijgt je reuma en darmaandoeningen. Dus ons lichaam zorgt er wel voor dat je niet aan die knop kunt draaien.’
De adviezen van Katan: geen lekkere dingen kopen want ‘je kunt wel aankomen’. Geen zenuwen over voldoende groente en fruit ‘dat mag je in deze tijd ‘een beetje laten vieren’. Wat betreft supplementen is Katan negatief als altijd: ‘Baat het niet dan schaad het wel. En dat geldt voor al die supplementen’, zegt hij nadat hij het officieel bewezen geachte positieve effect van vitamine C bij verkoudheid gepareerd heeft met de kans op een niersteen.
Beweging is volgens de voedingswetenschapper het belangrijkste. ‘Dat houdt je psychisch op de been en het is belangrijk om wat te verbranden.’ Eenmaal verloren spieren krijg je volgens Katan niet meer terug. ‘Ga naar buiten; lopen, fietsen, joggen.’
Kunnen we ons immuunsysteem nu wel of niet versterken?
Kunnen we ons immuunsysteem nu wel of niet versterken? Seidell twittert op 15 maart: ‘Juist nu is stoppen met roken, minder alcohol, voldoende bewegen en gezond eten belangrijk.’ Maar twee weken later in Het Parool heet het: ‘Een goed werkend immuunsysteem krijg je niet door midden in een epidemie je leef- en eetgewoonten tijdelijk drastisch te gaan veranderen. Quick fixes bestaan hier niet voor.’
Uiteraard werkt preventie het beste als daar al voor de conceptie mee wordt begonnen en daarna levenslang word volgehouden. Ook een gezondere voedselomgeving met minder junkfood zou de volksgezondheid een dienst bewijzen. Maar snelle winsten zijn wel degelijk te boeken. Seidell noemt zelf diabetes type 2 als risicofactor. Keer-diabetes-om toonde meerdere malen aan hoe patiënten al na twee dagen de insuline konden laten staan.
Zelfs risicofactor hart- en vaatziekten zijn met voeding en leefstijl om te draaien. Dit onderzoek laat zien dat een serieuze voedselinterventie binnen drie maanden een bypassoperatie overbodig maakte. En wat obesitas betreft, dertig kilo overgewicht is in principe sneller weggewerkt dan dat er een vaccin voor Covid-19 te verwachten is.
Ook Katan is in alle sarcasme inconsequent. Aan de ene kant mogen we de groenten laten staan. Aan de andere kant moeten we een zak zemelen in huis halen tegen de obstipatie. Als bewijs dat je weinig aan je weerstand kunt doen, komt hij met het verkeerde voorbeeld: ‘Als je HIV onder de leden hebt, heb je minder weerstand. Maar dat eet je ook niet weg met appels en sinaasappels.’
Daar is de HIV Vereniging het overigens niet mee eens: ‘Voor mensen met hiv is het extra belangrijk om te kiezen voor voedsel dat bijdraagt aan een hogere weerstand.’
Beeld: RW
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
