‘Wat gezond is voor mij hoeft niet gezond te zijn voor jou’

Eetproblemen en blessures in haar jonge jaren leidden bij Angelique den Engelsen (54) twintig jaar geleden tot een scala aan klachten. Stap voor stap paste zij haar leefwijze aan, nu is ze natuurgeneeskundige en begeleidt ze – ook voor MMV – mensen met voedselovergevoeligheden.  ‘Wat gezond is voor mij hoeft niet gezond te zijn voor jou.’

Op mijn dertiende jaar ging ik op stijldansles. Ik werd al snel fanatiek en deed mee aan wedstrijden en shows. ‘Mijn eetproblemen ontstonden toen ik zelfstandig ging wonen en ik in korte tijd veel aankwam. Het uiterlijk van een danser is belangrijk. Er werd regelmatig gezegd dat ik te dik was en moest afvallen. Ik was een ‘emotie-eter’ en om niet te veel aan te komen, begon ik met lijnen en overgeven. Vele diëten heb ik gevolgd, met het jo-jo effect als gevolg. Ik ontwikkelde de eetstoornis boulimia. Jarenlang pleegde ik roofbouw op mijn lichaam. Blessures liet ik niet goed genezen. Na twintig jaar dansen, zei alles in mijn lichaam: stop! Geen kilometer kon ik meer lopen.  Een reumatoloog constateerde fibromyalgie en een neuroloog had het over een ‘chronisch pijnsyndroom’.’

Eetgewoonten aanpassen: ‘Ik mocht nog maar zo weinig lekkers’

‘Het kostte jaren om mezelf weer op de rails te krijgen. Door te stoppen met lijnen en mijn eetgewoonten te veranderen, begon ik af te vallen. Ik stapte over op onbespoten, pure voeding en at steeds minder kant-en-klaar voeding. Ik voelde beter wat goed was voor mij. Zo ben ik blijvend 21 kilo kwijtgeraakt. Ik had veel spijsverteringsklachten waar ik binnen de reguliere zorg niet verder mee kwam.’ Uit bloed- en ontlastingsonderzoek bij een orthomoleculair therapeut bleek dat ze een lekkende darm had en 64 voedselintoleranties. Een streng roulatie dieet volgde. ‘Voedselovergevoeligheden veroorzaken vaak chronische klachten. Het doel van een roulatie dieet is om zo veel mogelijk de producten te vermijden waar je intolerant op reageert om je immuunsysteem kans te geven om zich te herstellen. Wat je eet op dag een, mag je tot vier dagen erna niet eten. Je eet zo puur mogelijk.’

Het lukt Angelique, maar: ‘Ik mocht nog maar zó weinig lekkers. Ik was een echte zoetekauw en miste vooral lekker brood, croissantjes, taart en koekjes.  Ik probeerde van alles uit en leerde ‘koken met een handicap’. Zoals pannenkoeken bakken zonder gluten, ei en zuivel. Bijvoorbeeld van boekweit-, kikkererwten- en quinoameel. Ik ontdekte allerlei nieuwe alternatieven. Gezonde voeding, koken en bakken werd mijn passie en nu is het ook mijn werk.’

In haar natuurgeneeskundige praktijk begeleidt Angelique mensen op basis van de richtlijnen van MMV, en daarnaast kan ze inzoomen op individuele voedselovergevoeligheden.

‘Als je overgevoelig reageert op voeding draait je immuunsysteem overuren. Tachtig procent van ons immuunsysteem bevindt zich in de darmen. Zonder een gezonde darm heb je geen goede gezondheid. Om je voeding goed te kunnen verteren, moet je darm in topconditie zijn.’

‘Je kunt ook overgevoelig zijn voor gezonde producten’

Het is het niet eenvoudig erachter te komen welk product precies tot problemen leidt. En het is verraderlijk dat het ook gezonde producten kunnen zijn.’

Het enkel weglaten van deze producten is een deel van de oplossing, benadrukt ze. Om volwaardig te blijven eten, zijn voedzame vervangers belangrijk. Op de ledendag van MMV verzorgde Angelique een workshop over voedselovergevoeligheden en het Moermandieet. Hoe zorg je voor volwaardige voeding als je het Moerman/ NTTT dieet volgt, maar voor sommige producten overgevoelig ben? In de workshop reikte ze alternatieven aan voor gluten, lactose en eieren. Maar haar expertise behelst bijvoorbeeld ook overgevoeligheid voor noten en zaden, histamine en gist.

‘Wat gezond is voor mij, hoeft niet gezond te zijn voor jou. Gezonde voeding is voor iedereen verschillend. Rauwkost kan voor de een bijvoorbeeld heel gezond zijn, maar de ander krijgt het er koud van en kan het slecht verteren.’

Angelique volgde allerlei opleidingen op het gebied van medische kennis, voeding en leefstijl, zoals de opleiding tot: natuurvoedingsadviseur, orthomoleculair voedingsadviseur, Ayurvedisch voedingsadviseur, Holistisch Reikitherapeut, Reikimaster, trainer hormoonfactor, orthomoleculaire patisserie, boodschappencoach en medische basiskennis, Ook schreef ze samen met een collega een e-book ‘Puur genieten zonder gluten, zuivel, ei, suiker en gist’, een handboek bij voedselovergevoeligheden voor brood en banket’. De recepten in dit boek zijn niet conform de richtlijnen van MMV, maar voor een ervaren kok prima aan te passen. De gemiddelde Nederlander eet eenzijdig. Variatie met granen verkleint de kans op het ontwikkelen van overgevoeligheid en intoleranties, volgens Angelique. ‘Wissel tarwe af met haver, rijst of quinoa.’ Wie niet alle voeding verdraagt doet er goed aan etiketten te lezen, vooral de hulpstoffen leiden nogal eens tot problemen. Sommige hulpstoffen hoeven niet eens op het etiket te worden vermeld.

Zelf glutenvrij deeg maken en gezonde rijsmiddelen

In het Moermandieet zijn gierst, glutenvrije haver, rijst, boekweit, amaranth en kastanjemeel toegestaan. Bij de NTTT dieet zijn ook quinoa en teff en fonio volwaardige alternatieven. Van veel voedingsmiddelen kan je zelf meel en deeg maken, adviseert Angelique. Zaden en granen maal je eenvoudig tot meel, maar ook peulvruchten, knollen en wortelgewassen kan je daarvoor gebruiken. Ook heeft ze ruime ervaring met het binden van glutenvrije producten. Bijvoorbeeld met vlozaad of lijnzaad. En met gezonde ‘rijsmiddelen’, zoals wijnsteenzuurbakpoeder, natriumbicarbonaat, fermentatie of gist.

Mensen die glutenvrij eten, raadt ze regelmatig aan zeewier te eten zodat je voldoende jodium binnen krijgt. ‘Kombu is een mooi product, het bevat een natuurlijk glutamaat die een umami smaak aan voeding geeft.’

Overgevoeligheid voor lactose

Wat ook veel voorkomt is overgevoeligheid voor lactose. ‘Mensen met een overgevoeligheid voor lactose/melksuiker missen voldoende van het enzym lactase om lactose te verteren.’  Soms is deze gevoeligheid tijdelijk. De meeste mensen zijn wel in staat om kleine hoeveelheden lactose te verteren. Gefermenteerde melkproducten, zoals karnemelk en kefir, zijn beter te verdragen doordat de lactose tijdens de fermentatie deels wordt afgebroken.

De voorkeur gaat uit naar rauwmelkse zuivel. ‘Deze heeft een totaal ander effect op onze gezondheid dan gepasteuriseerde of gesteriliseerde zuivel, omdat hier de enzymen nog inzitten die de vertering helpen.’

Zuivelvervangers als sojamelk, rijstmelk, havermelk, amandelmelk, kokosmelk zijn industrieel bewerkt en daarom geen aanrader. Maar, zegt Angelique: je kunt dit prima zelf maken. ‘Kies een noot of zaad die je mag. Week 20 gram ervan een nacht in water, doe ze in een blender met schoon water en je hebt een glas verse amandelmelk. Je kunt de ‘melk’ zeven, maar dat hoeft niet. De pulp die overblijft, roer je door de pap of gebruik je voor een ovengerecht.’

De laatste opleiding die Angelique volgde, was een opleiding gezonde patisserie, gebaseerd op orthomoleculaire voeding. ‘Ook wie gezond wil leven, moet lekkers zoals marsepein, kunnen eten’, vindt ze. ‘Mijn spijsvertering blijft een gevoelig punt. Ik weet precies wat wel en niet goed voor mij is en houd me daar voor ruim tachtig procent. Ik leef wat ik preek, het is mijn passie.’

Angelique den Engelsen is voedingsadviseur en kookdocent bij de MMV. Ze is eigenaar van natuurgeneeskundige praktijk GezondGoed waar ze mensen begeleidt op het gebied van voeding en leefstijlverandering. Voedselovergevoeligheden zijn haar specialiteit. Angelique helpt je ook graag op weg met een op maat gemaakte workshop inclusief lunch. Tijd: 10.15 – 13.00 uur. Kosten MMV leden: €60,-. Neem contact op via info@gezondgoed.nu 0481-750353, www.gezondgoed.nu

Moermanproof Appelkruimeltaart

Benodigdheden:
springvorm (20 cm), beslagkom, (glazen) snijplank, schilmesje, pollepel, vork, lepel, oven
Ingrediënten: (alles zo mogelijk biologisch of biologisch-dynamisch)

200 gr. havermout (glutenvrij)

50 gr. roomboter

50 gr. volle kwark

(of 100 gr. roomboter i.p.v. 50 gr.

roomboter en 50 gr. kwark)

2 el lijnzaad, gebroken

6 el warm water

1 el honing

1 tl kaneel of koekkruiden

snufje gemalen zeekraal

handje walnoten

Voor de vulling

3  appels

2 el kaneel of koekkruiden
sap van een halve citroen

Bereidingswijze

1. Verwarm de oven voor op 160 °C.
2. Meng het gebroken lijnzaad met 5 eetlepels warm water en laat staan tot het een wat dikkere substantie wordt.
3. Doe de havermout, lijnzaadmengsel, boter, kwark, 1 eetlepel water, honing, kaneel en snufje zeekraal in een beslagkom, kneed dit tot een bal.
4. Druk 2/3 van die bal in de (ingevette) taartvorm met een opstaand randje.
5. Appels wassen (niet schillen), klein snijden, mengen met koekkruiden en citroensap en over de bodem verspreiden.
6. Verkruimel de walnoten en meng het resterende deeg.
7. Verspreid dit kruimelig over de appelvulling.
8. Taart 60 à 70 min. in de oven op 160 °C.

Vervang de appel eventueel door rijpe peren of knip twee ongezwavelde gedroogde abrikozen in snippers en meng dit door het appel mengsel. Eet smakelijk!