‘Lichamelijke oefening verhoogt lichaamseigen cannabis-achtige stoffen, die op hun beurt helpen ontsteking te verminderen. En in potentie behulpzaam zijn bij de behandeling van aandoeningen als artritis, kanker en hartziekten.’
Bovenstaande interpretatie van een recente studie in Gut Microbes is letterlijk overgenomen uit het persbericht van de Universiteit van Nottingham (VK). Wetenschapper van deze universiteit onderzochten wat de effecten waren dagelijkse krachtoefeningen op de pijnbeleving, korteketenvetzuren van darmbacteriën, endocannabinoïden en ontstekingsmarkers in het bloed van patiënten met osteoartritis.
Krachtoefeningen en leefstijladvies
Eerder dit jaar rapporteerden de onderzoekers op JAMA Network Open over de effectiviteit van een oefenprogramma, gegeven via internet, op het fysieke functioneren en de pijnbeleving bij osteoartritis in de knie. Verdeeld over een onderzoeks- en een controlegroep, deden 105 volwassenen uit Nottingham en omgeving aan de studie mee. Het ging om mannen en vrouwen van 45 jaar en ouder met serieus overgewicht; het gemiddelde BMI van 32.
Vooraf en na afloop scoorden de deelnemers hun pijn op een schaal van een tot tien. Daarnaast werd de score opgemaakt van een andere maat voor pijn en voor stijfheid. De maat voor kracht in romp – core – en bovenbenen hing af van het aantal herhalingen in een bepaalde tijd van twee oefeningen. Bij de ene oefening moesten de deelnemers uit een stoel opstaan en weer gaan zitten. In andere oefening bestond uit opstaan, een aantal meter lopen, omkeren en weer gaan zitten.
Via een telefoonapp kreeg de onderzoeksgroep dagelijks oefeningen aangereikt om de betrokken spieren te versterken. De intensiteit van het oefenkwartier paste zich aan op de feedback van de individuele deelnemer. Het programma voorzag daarnaast in aanvullende informatie over de voordelen van een gezonde leefstijl bij osteoartritis. De deelnemers kregen dagelijks aansporingen via de app of email en de app hield hun therapietrouw bij. De controlegroep ontving de standaard zorg en geen oefenprogramma.
Na zes weken was de oefengroep op alle fronten duidelijk beter af dan de controlegroep. Met verbeteringen in een mate die algemeen geaccepteerd zijn als ‘klinisch relevant’. Geen van de deelnemers had negatieve bijwerkingen van het oefenprogramma. ‘Deze bevindingen suggereren’, concluderen de auteurs, ‘dat deze over internet afgeleverde, bewezen effectieve eerstelijns osteoartritis-behandeling, superieur is aan de zorg die gewoonlijk gegeven wordt.’
CBD-olie kopen of zelf maken?
Een ander onderzoeksteam van dezelfde universiteit ging aan de slag met de biochemische kant van het verhaal en wijdde daar de publicatie aan waar dit bericht mee begon. Van 78 mensen uit de oorspronkelijke onderzoeksgroepen waren bloed- en ontlastingsmonsters beschikbaar. Analyse daarvan weerspiegelde duidelijk de verbeteringen die de onderzoeksgroep liet zien op het vlak van pijn en fysiek functioneren.
Zo was de hoeveelheid ontstekingsbevorderende cytokinen in het bloed van de oefengroep afgenomen en een ontstekingsremmende cytokine was juist toegenomen. Een toename was ook te zien bij de hoeveelheid korteketenvetzuren en bij vier soorten ‘cannabinoïde-achtige’ stoffen. Endocannabinoïden komen vrij bij fysieke inspanning. Ze worden verantwoordelijk gehouden voor de veel geroemde, maar veel minder vaak gevoelde ‘runnershigh’.
Een van die stoffen is de neurotransmitter anandamide; niet voor niets afgeleid van een woord dat in het Sanskriet ‘geluk/zaligheid’ betekent. Het is belangrijk in de delen van hersenen die te maken hebben met geheugen, hogere denkprocessen en motoriek. Ook speelt het een rol bij pijn, depressie, vruchtbaarheid en hongergevoel. Een andere stof – PEA – staat sinds de jaren zestig bekend als ontstekingsremmend en pijnstillend. Het is ooit zelfs als medicijn geregistreerd geweest, onder de handelsnamen Impulsin en Palmidrol.
‘Onze studie toont duidelijk dat lichamelijke oefening de cannabisachtige stoffen van het lichaam verhoogt’, zegt eerste auteur van de studie Amrita Vijay. ‘Dat kan op veel aandoeningen een positieve impact hebben. Gezien de toenemende belangstelling voor CBD-olie en andere supplementen, is het belangrijk te weten dat simpele leefstijlinterventies, zoals oefeningen, endocannabinoïden kunnen beïnvloeden en regelen.’
Andere darmbacteriën door sport
Deelnemers uit de oefengroep hadden na afloop ook meer buikbacteriën die – ontstekingsremmende – korteketenvetzuren produceren, met name butaanzuur. De toename van de endocannabinoïden hing sterk samen met veranderingen in de samenstelling van de darmbacteriën en de vetzuren die deze produceerden. En met de afname van een bacteriesoort (Collinsella) die geassocieerd wordt met ontsteking.
De wetenschappers berekenden dat de ontstekingsremmende effecten van de korteketenvetzuren voor een derde deel te danken was aan de endocannabinoïden. ‘Hetgeen suggereert dat er andere routes betrokken zijn in de regulering van het immuunsysteem via het darmmicrobioom.’
Meer over osteoartritis in de knieën en beweging.
Foto door Kindel Media via Pexels
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
