Intermitterend vasten is veilig, kan klinisch relevant gewichtsverlies opleveren en de metabole gezondheid verbeteren. Een recente analyse van het bestaande bewijs geeft de meeste aandacht aan gewichtsverlies bij obesitas, maar noemt ook positief resultaat bij kanker.
Breakfast. Het Engelse woord voor ontbijt zegt het al: het breken van de vast. ’s Avonds en ’s nachts afzien van eten geldt tegenwoordig als ‘time restricted eating’ (tijdbeperkt eten); een variant van intermitterend vasten. Nabootsend vasten wordt dit ook wel genoemd. Twee andere varianten waarvan wetenschappers van de University of Illinois Chicago de literatuur bestudeerden, betroffen ‘om-de-dag vasten’ en het 5:2-dieet.
Alle drie de varianten leverden in interventiestudies een gewichtsverlies op van 1 tot 8 procent en resulteren in een lagere calorie-inname van tien tot dertig procent, concluderen de Amerikanen deze maand in Annual Review of Nutrition. Dat ging samen met verbeteringen in markers die iets zeggen over de metabole hartgezondheid: bloeddruk, insulineresistentie, oxidatieve stress, LDL-cholesterol en het aantal triglyceriden in het bloed.
Hoewel beperkter van omvang is er ook bewijs voor andere gezondheidsvoordelen. De voedingsregimes zorgen voor een betere regulatie van de eetlust en veroorzaken gunstige wijzigingen in de diversiteit van het microbioom in de darm. Deelnemers voelen zich energiek en het vasten veroorzaakt geen eetstoornissen.
‘Mensen die gaan vasten zijn bezorgd dat ze zich lusteloos zullen voelen en niet in staat zich te concentreren. Maar zelfs al eet je niet dan heeft dat geen effect op je energie’, verzekert eerste auteur van de studie Krista Varady, professor voeding en kinesiologie, op de website van de universiteit. ‘Veel mensen hebben op vastendag juist extra energie. Dus maak je geen zorgen, je zult je niet brak voelen.’
‘Te combineren’
Het artikel, dat nog tot 3 november kosteloos als pdf is te downloaden, zet onder meer de resultaten van 25 interventiestudies op de rij. Door de onderlinge verschillen heen zagen de onderzoekers wel een trend in de resultaten voor wat betreft gewichtsverlies. Bij tijdbeperkt eten bedroeg het gemiddelde gewichtsverlies bij deelnemers met obesitas 3 procent. Onafhankelijk van het tijdvenster waarbinnen – zonder verdere beperking – gegeten werd. Deze tijdvensters lagen tussen vier en tien uur.
De twee andere varianten resulteerden in gewichtsverliezen die met elkaar overeenkwamen. Wat de onderzoekers enigszins verraste omdat het 5:2-dieet minder vastendagen (van circa 500 calorieën) telt dan het om-de-dagvasten. Elke tien dagen één dag minder, om precies te zijn. In beide regimes vielen de deelnemers in een periode van ongeveer twee maanden tussen drie tot acht procent af. Na een jaar wisten de deelnemers gemiddeld een zeven procent lager gewicht vast te houden.
Resultaten die volgens de onderzoekers vergelijkbaar zijn met diëten die inzetten op een dagelijkse beperking van het aantal te consumeren calorieën. Nabootsend vasten heeft echter praktische voordelen. Varady: ‘Mensen houden ervan omdat het makkelijk is. Ze hebben iets nodig dat ze lang vol kunnen houden. Het helpt zeker om gewicht te verliezen en het is populair omdat je er geen speciale voedingsproducten of apps voor nodig hebt. Je kunt het ook combineren met andere diëten of voedingswijzen.’
Varany, die nu met geld van de National Institutes of Health onderzoek gaat doen naar de langetermijneffecten van tijdbeperkt eten, wijst er op dat nabootsend vasten niet voor iedereen een goed idee is. Zwangere en lacterende vrouwen, kinderen onder twaalf jaar, mensen met een eetstoornis, mensen die ploegendiensten werken of mensen met BMI lager dan 18,5 die kunnen er beter niet aan beginnen.
Borstkanker
Varady en haar collega’s stellen dat zowel uitkomsten van interventiestudies als observationele studies voeding geven aan de hypothese dat het er toe doet op welke tijd van de dag de etenstijden vallen. Vroeg ontbijten en om vijf uur ‘s middags het laatste maaltje nuttigen, verdient volgens hen sterk de voorkeur. Onder meer vanwege stabielere glucosespiegels en lage ontstekingswaarden (CRP) in het bloed.
De auteurs vonden bovendien een duidelijke aanwijzing dat de experimentele studies, waarover MMV elders bericht, met nabootsend vasten bij kanker, in de bevolking hun nut kunnen bewijzen. Ze wijzen op een eerdere eigen studie waarbij ze de etenstijden analyseerden van 2.337 vrouwen die behandeld waren voor borstkanker. Daaruit bleek dat een nachtelijke vast van korter dan dertien uur, binnen een opvolgtijd van zeven jaar, gepaard ging met een 36 procent hoger risico op een recidief.
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
