Rijst (zilvervlies)

Er zijn talloze varianten van rijst, zo’n 8000 (!), de een gezonder en smakelijker dan de ander. Zilvervliesrijst is een van de gezondste rijstvarianten. Het bevat mineralen en vitaminen in een harmonische verhouding en geeft weinig afvalstoffen die het lichaam nodeloos belasten.

Alleen maar zetmeel
Een rijstkorrel bestaat uit verschillendel lagen. Bij zilvervliesrijst is alleen de buitenste laag verwijderd, waardoor de meeste voedingsstoffen behouden zijn gebleven. Het proces van zilvervliesrijst naar witte rijst zorgt ervoor dat zo’n 75 procent van de voedingsstoffen verloren gaat waardoor het eigenlijk alleen nog zetmeel bevat.
Zilvervlies zit boordevol mangaan, selenium, fosfor, koper, magnesium en vitamine B3.

Tegen darmkanker
Mensen die bang zijn darmkanker te krijgen, doen er goed aan zilvervliesrijst aan hun menu toe te voegen. Het is niet alleen een geconcentreerde bron van vezels, nodig om de tijd dat kankerverwekkende stoffen in de darmen zijn te verkleinen, maar ook een goede bron van selenium, een mineraal waarvan uit onderzoek blijkt dat het de kans op darmkanker vermindert. Uit onderzoek blijkt namelijk dat selenium de reparatie van beschadigd DNA stimuleert, de verspreiding van kankercellen tegen gaat en apoptose van kankercellen activeert. Hiernaast is selenium een belangrijk onderdeel van het werk wat proteines in ons lichaam doen, zoals bij het enzym glutathione peroxidase. Glutathione peroxidase is het lichaams sterkste antioxidant enzym en zorgt ervoor dat de lever zich ontgift van potentiele schadelijke moleculen. Wanneer het niveau van dit enzym te laag is worden deze giftige moleculen niet onschadelijk gemaakt en beschadigen ze elke cel, en het bijbehorende DNA, wat ze tegen komen waardoor de kans op de ontwikkeling van kankercellen wordt vergroot.
Selenium werkt ook samen met vitamine E in ons lichaam om het te beschermen tegen kanker, hartziekten, het verminderen van de symptomen van astma en het verminderen van pijn en ontstekingen bij reumatische artritis.

Het dagelijks eten van een portie zilvervliesrijst is zeker aan te raden aan vrouwen in de menopauze met een hoog cholestrol, hoge bloeddruk of andere symptomen die wijzen op een hart- of vaatziekte.
Een drie jarige studie laat zien dat deze vrouwen minder snel plak opbouwen op de vaatwanden en dat de diameter van de slagaders minder snel verkleint.
Een andere stof die in verband wordt gebracht met kanker zijn de fytonutrienten lignanen. Onder de lignanen valt enterolactone, wat borstkanker en andere hormoongerelateerde kankers tegengaat. Dezelfde stof, enterolactone, werkt preventief tegen hart- en vaatziekten. In een Deense studie onder 857 vrouwen na de overgangsfase bleek dat vrouwen die veel hele granen aten hogere enterolactoneniveaus in hun bloed hadden dan vrouwen die minder hele granen aten.

Zilvervliesrijst is een rijke bron van magnesium, een mineraal wat nodig is voor meer dan driehonderd enzymen in ons lichaam waaronder het enzym dat ons lichaam nodig heeft om glucose en insuline te verwerken. Volgens onderzoek wordt de kans op diabetes II kleiner wanneer dagelijks zilvervliesrijst (of een ander onbewerkt graan) wordt geconsumeerd. Hiernaast zorgt het ook voor een stabiele bloedsuikerspiegel.
Magnesium heeft volgens verschillende onderzoeken ook een positief effect op het verminderen van astma klachten, verlagen van een hoge bloeddruk, frequentie van migraine aanvallen verminderen, de kans op hartaanvallen en beroertes verminderen en het voorkomen van spierkrampen. Dit komt mede doordat magnesium een natuurlijke calciumblocker is, het zorgt ervoor dat calcium op een rustige manier onze zenuwen binnen komt waardoor onze zenuwen (en daardoor ook bloedvaten en spieren) ontspannen.
Magnesium is ook nodig voor gezonde, sterke botten. Tweederde van het magnesium wat in het menselijk lichaam te vinden is, zit in onze botten. Een deel van het magnesium zorgt voor de structuur van de botten terwijl de rest van het magnesium opgeslagen ligt op de oppervlakte van de botten totdat het nodig is.

Voedingsmiddelen, zoals rijst, die veel onoplosbare vezels bevatten helpen bij vrouwen galstenen te voorkomen. De kans op galstenen bij een vezelrijk dieet ligt 17% lager dan bij een dieet waar weinig vezels in zitten. Wetenschappers denken dat de vezels niet alleen het verteringsstelsel stimuleren maar dat het ook de insuline gevoeligheid verhoogt en triglyceriden (vetten in het bloed) vermindert.  Deze onoplosbare vezels zitten niet alleen in zilvervliesrijst maar ook in noten en de schil van groenten en fruit zoals tomaten, komkommer, pompoen, appels, bessen en peren.

Rijst kan gemalen worden en worden gebruikt om pap te maken (koken op de manier zoals dat voor griesmeel geldt). Ook om groente, soep enz. te binden is het geschikt. Zelfs voor het maken van jam is het geschikt. Om brood te bakken is het niet geschikt, daar het te weinig gluten bevat. Wel kan het een gedeelte van bijvoorbeeld het tarwemeel vervangen.

Latijnse naam: 
Oryza sativa

Wanneer te verkrijgen: 
Het gehele jaar.

Vitamines en mineralen:

Bevat ook mangaan, selenium, ijzer, koper en zink.

Literatuur:

• Cade JE, Burley VJ, Greenwood DC. Dietary fibre and risk of breast cancer in the UK Women’s Cohort Study. Int J Epidemiol. 2007 Jan 24; [Epub ahead of print] . 2007. PMID:17251246.
• Johnsen NF, Hausner H, Olsen A, Tetens I, Christensen J, Knudsen KE, Overvad K, Tjonneland A. Intake of whole grains and vegetables determines the plasma enterolactone concentration of Danish women. J Nutr. 2004 Oct;134(10):2691-7. 2004. PMID:15465768.