'Rottige kanker' met voeding bestreden

Gaston Remmers

Toen het Erasmus Medisch Centrum werd gevraagd mee te werken aan een onderzoek naar de invloed van voeding op langzaam groeiende prostaatkanker, zei het graag ja. Daarmee stak het wel de nek uit.

Normaal gesproken vertellen medici een patiënt wat hij moet doen of laten, maar als het over de invloed van voeding op kanker gaat, valt de beroepsgroep vaak stil, zo constateert het AD. De krant gaat uitgebreid op genoemd onderzoek  in. Artsen en kankerspecialisten worden opgeleid ziekten te bestrijden en niet om leefstijl- en dieetadvies te geven. Dat verandert langzaam: studenten geneeskunde dringen aan op meer lesstof over voeding en gezondheid. Tot opluchting van veel (kanker)patiënten.

Gaston Remmers was zo’n patiënt. Sinds zijn ziekte brengt hij mensen samen om informatie uit te wisselen, en als het maar even kan onderzoek te laten uitvoeren. Nu heeft de oprichter van het Platform Patiënt en Voeding groentetelers, urologen en financiers op één lijn gekregen om te zoeken naar het meest geschikte voedingspatroon voor prostaatkankerpatiënten. Eerder vertelde hij daarover in MMV-magazine Uitzicht nummer drie van 2018.

‘Ik wilde weten welke voeding mij zou ondersteunen bij mijn herstel’

Wat Remmers ten diepste drijft, is hoe gewone mensen overeind blijven tegenover deskundigen. Een patiënt weet veel over zichzelf en zijn leefpatroon, maar kan er weinig mee als hij in de zorg terechtkomt. Dan neemt de arts het over. Daar moeten we met z’n allen wat aan doen, vindt hij.

Zes jaar geleden kreeg hij tongkanker. Daarvoor kreeg hij een infarct en moest hij een nieuwe heup. “Ik was 47 en dacht: hallo, ik leef volgens de boekjes, hoe kan dit nou? Ik wilde weten welke voeding mij zou ondersteunen bij mijn herstel. Toen ik daar maar mondjesmaat antwoord op kreeg, ben ik zelf op zoek gegaan.”

Als lector op een agrarische hogeschool haakte hij aan bij de term personalized food, voeding die is toegesneden op een persoon in een specifieke situatie. Dat leidde tot een eerste project, waarna rond 2015 Patiënt en Voeding is opgericht. Met als doel: voeding belangrijker maken in de gezondheidszorg.

Het eerste project was een voedingspatroon ontwikkelen voor mannen met prostaatkanker. “We kiezen een voedingspatroon dat niet alleen inzet op een vertraagde ontwikkeling van prostaatkanker, maar dat het hele lichaam in een gezondere stand zet.”

Daarbij is ook gekeken naar de tuinbouw, die speciale tomaten, wortelen of paprika’s kan leveren met extra hoge doses inhoudstoffen.

Willem Nak (75): Weg met die rottige kanker

,,Mijn vader is aan prostaatkanker overleden”, vertelt Willem Nak. Logisch dat ik me zorgen maakte toen ik in 2001 plasproblemen kreeg en er hogere PSA-waarden (Prostaat Specifiek Antigeen) werden gemeten. Een prostaat waar wat mee is, geeft meer van dit specifieke eiwit af. Er bleek een tumor te zitten. Dat voelde als een doodvonnis. Ik vond dat die rottige kanker er zo snel mogelijk uit moest.

Onderzoekers van het Erasmus MC, en later het Radboudumc, zagen dat de kankercellen niet agressief groeiden, dus kreeg hij geen medische ingreep. “Ik ben dankzij de online ProstaatKankerStichting gaan beseffen dat veel beweging en verstandig eten prettiger leeft, nog los van de kans dat het de tumorgroei zou kunnen afremmen. Toen ik de oproep las om mee te doen aan dit onderzoek, heb ik mij meteen aangemeld.”

Chris Bangma (59): Waarde van dieet weten we al 25 jaar

De Erasmus Universiteit, waaraan het Erasmus MC is verbonden, besloot vorig jaar zich in Europa te profileren met onderzoek naar voeding en gezondheid. In de studie van Gaston Remmers kwam alles samen: telers, coaches, patiëntenvereniging, financiers en medisch specialisten. MMV betaalt aan het onderzoek mee.

Uroloog Chris Bangma, hoofd van de afdeling urologie van het Erasmus MC: “Dat een dieet van waarde is, weten we al 25 jaar. Mensen met een Aziatisch eetpatroon – soja, groenten, weinig vlees, goede vetten uit vis – ontwikkelen veel minder prostaatkanker dan mensen met een Amerikaans dieet – veel vlees, suiker en bewerkte producten. Maar het is moeilijk de relatie tussen voeding en ziekte keihard aan te tonen. Dan zouden onderzoeksdeelnemers hun leefstijl tientallen jaren moeten aanpassen.”

De groep mannen met wie de onderzoekers werken, is klein en wordt maar kort gevolgd. Bangma: “We zijn vooral geïnteresseerd in wat het prostaatkankervoedingspatroon doet met de kwaliteit van hun leven. We willen een verschil aantonen tussen drie onderzoeksgroepen. Deelnemers worden ingeloot in een controlegroep die de Schijf van Vijf volgt, een dieetgroep en een Vers+-groep. De dieetgroep koopt zelf de benodigdheden en kookt volgens de recepten van het prostaatkankervoedingspatroon. Coaches begeleiden de deelnemers. De Vers+-groep doet hetzelfde, maar krijgt groenten en fruit van de telers die meedoen.”

Met een simpele vingerprik analyseert Erasmus MC het bloed van alle deelnemers. “We kunnen zeggen: aan uw lycopeen te zien, heeft u goed uw tomaten en worteltjes gegeten. Dat zou weleens kunnen motiveren. Het zou geweldig zijn als we kunnen laten zien dat het de deelnemers lukt hun voedingspatroon blijvend aan te passen.”