Verminder en voorkom geldstress met deze tips

‘Heb je een meevaller? Geef die dan niet in één keer uit, maar beetje bij beetje, zodat je je geluksgevoel meerdere keren een oppepper geeft’, aldus Erica Verdegaal tijdens de online sessie over bestaanszekerheid op 13 december. Voor wie geldstress ervaart vanwege een niet vergoede kankertherapie, biedt de stichting Kans tegen Kanker vaak een helpende hand.

Heb je wel eens geldstress? Ja, zegt twee derde van de aanwezigen tijdens de online sessie over bestaanszekerheid. Spreekster Erica Verdegaal, econoom en financieel journalist, schrikt ervan. Want: ‘Geldstress is héél naar en riskant.’ Ook blijkt uit de poll onder de aanwezigen dat ziekte bij meer dan de helft leidt tot grote onvoorziene uitgaves die niet altijd worden vergoed. Veel mensen wisten tevoren niet wat hun zorgverzekeraar al dan niet zou vergoeden.

Verdegaal schrijft al bijna dertig jaar over persoonlijke geldzaken, onder meer voor NRC en het Financieel Dagblad. Op haar naam staan zestien boeken over persoonlijke geldzaken. ‘Schrijven over geld blijft afwisselend, omdat iedere tijd zijn eigen problemen heeft. De kredietcrisis leidde bij sommigen tot een geldcrisis in het persoonlijk leven. Ook ziekte, ontslag of een echtscheiding kan leiden tot een acuut geldtekort.’ Met Marieke Henselmans schreef ze daarover het werkboek Crisis, wat te doen? Van rood naar groen. ‘Wat moet en kun je doen als je financieel in de problemen komt, geldstress hebt? Hoe crisisbestendig ben je?’ Dat kun je hier testen.

Het boek is voor leden van MMV met korting te bestellen. Door ‘mmv23’ in te toetsen onder ‘waardebon’ betaal je 12 euro inclusief verzendkosten.

De afprijstruc – trap er niet in!

In haar laatste boek Geld speelt Geen Rol onthult Verdegaal de belangrijkste denkfouten op financieel gebied. Het helpt oordelen in geldzaken en voorkomt dat je belazerd wordt, aldus de achterflap. Voor MMV deelt ze een paar tips.

Al sinds de jaren zestig profiteren marketeers van kennis uit onderzoek dat stelt dat wij mensen – ‘ook als we een hoog IQ hebben’ – simpele wezens zijn. ‘Met marketingtrucs worden ons oren aangenaaid’, zegt Verdegaal. Verkopers proberen je erin te laten tuinen. ‘Bijvoorbeeld via een abonnement dat op jaarbasis vaak ontzettend duur is. Een bedrag van € 6,99 per maand lijkt goedkoop, maar op jaarbasis is het honderd euro. Veel lieve mensen met weinig geld worden in dit soort abonnementen getrokken.’

Een ander bekend voorbeeld is de afprijstruc. ‘Iedereen trapt erin.’ Ze noemt een experiment van de gedragseconoom Dan Ariely. Tijdens een college vroeg hij een groep van 55 marketingstudenten om de laatste twee cijfers van hun burgerservicenummer te noteren. Daarna moesten ze opschrijven hoeveel ze wilden betalen voor producten, zoals een doos Neuhaus chocolade, een fles Côte du Rhône-wijn en een draadloos toetsenbord. Het bleek dat studenten met hoge nummers gemiddeld tot driemaal zo veel overhadden voor de spullen.

Wat ook meespeelt is wat Verdegaal het ‘Ben Franklin Effect’ noemt. Het houdt in dat als een verkoper jou vraagt iets voor hem te doen, dat jij daarna extra bereid bent om nog een keer iets aardigs voor hem te doen. ‘Stel een verkoper vraagt je om een enquête in te vullen. Je wilt zijn product eigenlijk niet kopen, maar doet het toch, omdat je de verkoper aardig ben gaan vinden.’ Dit wordt veroorzaakt door cognitieve dissonantie. Om de spanning op te lossen die je ervaart door tegenstrijdige overtuigingen pas je onbewust je mening aan. ‘Als het gaat over geld en bestaanszekerheid zijn dat dingen die je moet weten.’ Net zoals je moet weten dat spullen kopen bewezen niet langdurig gelukkig maakt, vervolgt Verdegaal haar verhaal. ‘Mensen hebben een basis geluksgevoel. Als je een lot wint in de loterij, ben je even heel blij, maar daarna val je weer terug op je normale geluksgevoel.’

‘Vraag je af: word ik hier gelukkiger van?’

‘Heb je een financiële meevaller? Denk dan niet dat je voortaan als een ander mens door het leven gaat. Want na verloop van tijd kom je weer uit op je normale geluksgevoel.’ Geef de meevaller dus niet in één keer uit, maar steeds voor een stukje, zodat je je geluksgevoel meer keren een oppepper geeft.’ Spullen kopen, maakt maar heel kortstondig gelukkig. Spoedig na een aankoop zakt je geluksgevoel weer naar normaal. ‘Vraag je zelf dus voor iedere grotere aankoop af: Waarom koop ik dit? Past het bij mijn waarden? En draagt het bij aan mijn toekomst en doelen? Zo nee, weg ermee.’

Het is belangrijk te weten wat wél gelukkig maakt. ‘Lekker bezig zijn met je werk, met een hobby, goede sociale contacten, een fijne partner, het gevoel dat het goed gaat met je kinderen.’

Tot slot, zegt Verdegaal: ‘Bij stress is het moeilijk om beslissingen te nemen over je geldzaken. Zorg ervoor dat je goed uitgerust bent voor je een financiële knoop doorhakt.’

Voor wie stress heeft over het betalen van aanvullende therapieën die de zorgverzekeraar niet vergoed, kan de stichting Kans tegen Kanker uitkomst bieden. Yolande Heerkens, directeur van de stichting, vertelt waarom haar man deze stichting oprichtte. “Han werd gediagnosticeerd met niet-operabele darmkanker in 2011. De arts gaf hem een levensverwachting van hooguit twee jaar.” Samen gingen ze op zoek naar mogelijkheden en vonden het Universitair ziekenhuis in Dresden waar artsen – op basis van het medisch dossier en de scans – wél mogelijkheid zagen om te opereren met een kans op genezing. ‘Wij gingen ervan uit dat de zorgverzekeraar dit zou vergoeden, maar dit bleek niet het geval.’

‘Om stress te vermijden, gingen we het gevecht met de zorgverzekeraar niet aan. Toen mijn man opknapte, dacht hij: ‘Ik ben vast niet de enige die hier tegenaan loopt.’ Daarom richtte hij de stichting Kans tegen Kanker op. De stichting biedt financiële steun aan mensen voor behandelingen die niet worden vergoed door de zorgverzekeraar. Het geld komt van donateurs en uit goede-doelen-acties: van rommelmarkten en liefdadigheidsdiners tot statiegeldacties, en muziek- sportevenementen.

De stichting vergoed behandelingen onder een aantal voorwaarden: ‘De behandeling moet door een arts voorgeschreven zijn, er moet een factuur zijn, een afwijzing van de zorgverzekeraar, de aanvrager moet woonachtig zijn in Nederland en in bezit van een Nederlands identiteitsbewijs.’ Goed nieuws voor mensen die de behandelingen bij een NTTT-arts niet kunnen veroorloven: de consulten en de kosten voor supplementen kunnen door de Stichting vergoed worden. Maar ook: hyperthermie, fysiotherapie, immuuntherapie en andere behandelingen in het buitenland.

Nadat de kanker terugkwam is Han overleden in 2016. Maar hij leeft voort via de stichting. Yolande hoopt dat mensen bij een goed doel voortaan ook aan haar stichting denken. ‘Hoe meer donateurs, hoe meer we kunnen vergoeden.’

MMV stimuleert natuurlijke kankerpreventie en het toepassen van ondersteunende therapieën. ‘MMV is een vereniging die mensen graag helpt in het volgen van een voedingstherapie’, aldus MMV-vrijwilligerscoördinator Nanda Oevermans. Er is behoefte aan hulp, blijkt uit de poll onder de aanwezigen. Ervaart u steun? ‘Te weinig, ik vraag ook niet snel steun.’ En: ‘Nee, eigenlijk alleen professionele steun’, zegt eveneens 29 procent.

Vrijwilligers van MMV kunnen bijdragen aan (individuele) bestaanszekerheid, legt Oevermans uit. Ze wijst op de uiteenlopende activiteiten van MMV: Uitzicht en Divitaal, ledendagen en regionale bijeenkomsten, maar ook als groeiende gemeenschap van zelfonderzoekers. De onderlinge verbinding tussen lotgenoten geeft je informatie en zorgt voor steun en meer grip krijgt op je leven. ‘Vooral de wandelingen doen het goed’, benadrukt Nanda. ‘Tijdens het lopen ontstaan er gesprekken over de ziekte, over de omgang met dokters.’

Heb je ruimte over? Meld je dan aan als vrijwilliger. ‘Je kunt altijd iets doen, iedereen heeft zijn eigen talenten en mogelijkheden.’ Meld je aan bij het centraal bureau. Kijk voor de contactgegevens en (openingstijden) onderaan deze website.

Sinds 2018 investeert de MMV in onderzoek naar ‘Ondergewicht en kanker’. De afgelopen maanden werden maandelijks bijeenkomsten georganiseerd rondom de leefstijlpijlers ‘beweging, rust en herstelmomenten, voeding, verbinding (sociaal contact en zingeving), middelengebruik (waaronder medicijnen, supplementen, tabak, drank, drugs) en bestaanszekerheid. Verslagen en video’s van deze sessies, waarbij artsen, wetenschappers en onderzoekers tekst en uitleg gaven, zijn online terug te vinden.

Op www.gezondlevenmetkanker.nl/nieuws staan literatuurverkenningen van de onderzoeksgroep over dit onderwerp. Kijk op de agenda voor de volgende bijeenkomst.