Blootstelling aan zuurstoftekort geeft rode bloedcellen het vermogen hartweefsel te beschermen tegen de gevolgen van een hartinfarct. Dat vermogen neemt toe bij een dieet met veel groene bladgroenten, toonden onderzoekers aan in patiënten van het Karolinska universiteitsziekenhuis.
Rode bloedcellen zijn tot meer in staat dan zuurstof en CO2 opnemen en afleveren. Ze kunnen ook plaatselijke zuurstof- of voedseltekorten oplossen door de bloedtoevoer te verhogen. Dat doen ze door bloedvaten te verwijden. Onderzoekers van het Karolinska Instituut deden een aantal experimenten die volgens hen aantonen dat rode bloedcellen bij bovendien een beschermend mechanisme in werking zetten dat de schade als gevolg van hartinfarct beperkt.
Nitraat
Hun uitvoerige verslag in de Journal of Clinical Investigation doet precies uit de doeken hoe een enzym (sGC), onder zuurstofarme omstandigheden in rode bloedcellen de aanmaak van een nucleotide (cGMP) aanwakkert, dat op zijn beurt in het hart van proefdieren weer een ander enzym (PKG) activeert dat het spierweefsel ontspant bij een afsluiting van de bloedtoevoer (infarct).
Ook is te lezen hoe de onderzoekers de hartinfarcten bij de onfortuinlijke diertjes veroorzaakten en hoe ze achteraf de schade vaststelden. Maar vrolijker stemmend en van meer praktisch nut voor patiënten en zij die dat niet willen worden, is de bevinden dat nitraat uit groene bladgroenten de truc deed.
Drie groepen hoge-bloeddrukpatiënten van het lokale universiteitsziekenhuis hielden zich vijf weken lang een dieet met afgemeten hoeveelheden groenten. Een groep kreeg dagelijks 150 gram nitraat-arme groenten (tomaat en paprika) en twee maal daags een placebopil. Een andere groep kreeg nitraat-arme groenten en twee maal daags een pil met nitraat, 150 milligram in totaal. De laatste groep kreeg groene bladgroenten te eten en twee maal daags een placebo.
Het nitraatgehalte in de groene bladgroenten werd bepaald, zodat de derde groep afgemeten porties kreeg, goed voor dezelfde 150 milligram als de tweede groep in pilvorm kreeg. In de rode bloedcellen van beide groepen was dezelfde toename te zien van het eerder genoemde enzym. Bovendien bewerkten deze rode bloedcellen hetzelfde beschermende effect in het hartweefsel van proefdieren.
‘De resultaten tonen dat het rode bloedcellen zijn die de bescherming overbrengen’, concludeert eerste auteur Jiangning Yang op de website van het Karolinska Instituut, ‘en hoe die bescherming te versterken is door een eenvoudig dieetadvies. Dit kan van groot belang zijn voor patiënten die het risico lopen op een hartinfarct.’
Nitraat-rijke groenten ook goed voor botten en spierkracht
Begin dit jaar berichtte MMV over een Britse studie die toonde hoe een eenmalige dosis via de mond ingenomen nitraat in de spiercellen van proefpersonen verscheen en de spierkracht tijdelijk vergrootte. Het ging daarbij om een bijna tien keer zo grootte hoeveelheid als wat de proefpersonen in het Zweedse onderzoek kregen, namelijk 1,3 gram (1300 milligram).
De verklaring voor de betere prestaties lag volgens deze onderzoekers in de verminderde zuurstofbehoefte van de spiercellen. Eerder hadden zij al aangetoond dat bietensap het duurvermogen verbeterde en in een andere studie lieten ze een verbetering van de spierkracht zien als gevolg van de consumptie van bietensap. Het bewuste artikel gaat dieper in de op de doseringen, de verschillende groenten en standpunten van de EFSA, Gezondheidraad/Voedingscentrum en MMV – die van oudsher bietensap propageert.
Een jaar geleden vroeg MMV aandacht voor een studie, uitgevoerd door de Edith Cowan University die in een cohort Australische vrouwen een duidelijk verband vond tussen de consumptie van groene bladgroenten en het risico op botbreuken. Het beschermende effect was onafhankelijk van de vitamine D-status, calcium inname, gewicht en ziekte. Grotendeels verantwoordelijk voor de gunstige associatie was vitamine K.
Dezelfde onderzoeker publiceerde eerder cohortonderzoek dat een positief verband te zien gaf tussen de consumptie van groene bladgroenten en het behoud van spierkracht. ‘Onafhankelijk van enige fysieke activiteit’, aldus hoofdonderzoeker Marc Sim. Die overigens adviseert desalniettemin fysiek actief te blijven, of te worden.
Beeld: impressie rode bloedcellen door Arek Socha via Pixabay
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
