Onverklaarbare buikklachten? Die zouden het gevolg kunnen zijn van het alfa-galsyndroom. Dat is een allergie voor rood vlees die veroorzaakt wordt door teken. De Amerikaanse vereniging voor maag-darm-leverartsen publiceerde deze week een richtlijn die moet helpen het syndroom te herkennen. Gaan teken bijdragen aan het halen van de klimaatdoelen, of loopt het zo’n vaart niet met het besmettingsgevaar?
Buikpijn, diarree, overgeven, galbulten, rode huid, zwellingen van de slijmvliezen tot aan een levensbedreigende anafylactische shock toe; het alfa-galsyndroom kan net zo funest uitpakken als elke andere voedselallergie. Al blijft de ellende meestal beperkt tot de darm en duurt het wat langer tot de symptomen opspelen: twee tot maximaal zes uur na consumptie van rood vlees. Of zoals de American Gastroenterological Association (AGA) het plastisch omschrijft: ‘vlees of andere producten van dieren met een vacht’.
De richtlijn verscheen deze week in Clinical Gastroenterology and Hepatology, het huisorgaan van de AGA. Reden voor het opstellen ervan is de toename van allergieën voor alfa-1,3-galactose sinds deze circa twintig jaar geleden voor het eerst aangetoond werd. En aangezien de Lone Star-teek ervan verdacht wordt de allergie te veroorzaken, is het begin van het tekenseizoen een voor de hand liggend moment artsen en het brede publiek voor het thema te sensibiliseren.
Ook buiten Amerika
Een allergie voor de bewuste oligosaccharide – dat alle zoogdieren behalve primaten aanmaken – is in het bloed aan te tonen via specifieke (IgE) antistoffen. Gezien het verband tussen beten van de Lone Star teek en het ontstaan van het alfa-galsyndroom, ziet de AGA met name een verhoogd risico voor mensen die in het oosten van de VS wonen en veel buiten zijn. Het leefgebied van Lone Star-teek (zie foto) loopt namelijk vanaf oostelijk Canada, over de oosthelft van de VS tot het noorden van Zuid-Amerika.
Maar ook in de rest van de wereld is het alfa-galsyndroom in opkomst. Een Zuid-Afrikaanse studie [X] toonde een mogelijke rol daarin voor andere tekensoorten en veel voorkomende parasieten als rondwormen. zijn onder meer ook beperkt zich niet tot het leefgebied
Kun je rood vlees tolereren en toch allergisch zijn?
Ja, zegt de AGA. Lang niet iedereen die antistoffen tegen alfa-1,3-galatose heeft, ervaart symptomen na het eten van rood vlees. Andere mensen met antistoffen ervaren soms wel en soms geen symptomen. De hoeveelheid vlees doet er toe en ook andere factoren zoals het gebruik van NSAID’s (bijvoorbeeld Ibuprofen), alcohol maar ook sport kunnen de reactie verergeren. Het kan dus gemakkelijk voorkomen dat een allergie onopgemerkt blijft.
Sterker nog, de AGA verwijst naar Duits onderzoek suggereert dat veruit de meeste mensen zich er niet van bewust is dat hun immuunsysteem een probleem heeft met rood vlees. In een groep van driehonderd jagers en boswerkers bleken namelijk 105 personen antistoffen te hebben, maar slechts vijf van hen had het alfa-galsyndroom. En in North Carolina werd bij 125 van 403 mensen die een colonoscopie ondergingen de aanwezigheid van de bewuste antistof vastgesteld. Maar deze groep at niet minder rood vlees en rapporteerde ook niet meer buikpijn en diarree dan de mensen die negatief op deze antistof testten.
Wel antistoffen maar geen symptomen, dus ook geen risico?
Daar kun je niet van uitgaan. De AGA stelt dat mensen met antistoffen tegen het gewraakte oligosacharide, die rood vlees blijven eten, een verhoogd risico kunnen hebben op hart- en vaatziekten.
Dat suggereert onder meer een onderzoek uit 2018 dat duidelijk meer en ernstiger plaque-vorming in de kransslagaders toonde bij dragers van het antigeen. En Australisch onderzoek uit 2022 onder ruim duizend patiënten met toonde een zwaardere ziektelast als gevolg van verstopte kransslagaders.
Zuivel en kankermedicatie
Hoewel in kleinere hoeveelheden dan in vlees, bevat ook melk, boter en kaas alfa-gal. Het advies van de AGA ook deze producten uit het dieet te schrappen als de betreffende antistoffen in het bloed zijn vastgesteld. In elk geval tijdelijk. Net als andere antistoffen kunnen ook die tegen alfa-gal na verloop van tijd afnemen. Als dit het geval is, wordt aangeraden eerst kleine hoeveelheden zuivel in het dieet te introduceren en de reactie van het lichaam af te wachten.
Ook producten die gelatine bevatten, zoals pudding en snoep, zijn een no-go. Evenals cetuximab, een monoklonaal antilichaam dat onder meer wordt ingezet bij uitgezaaide darmkanker.
Foto: Lone Star teek (Ambluomma americanum) Wikimedia
MMV maakt wekelijks een selectie uit het nieuws over voeding en leefstijl in relatie tot kanker en andere medische condities.
Inschrijven nieuwsbrief
